Εκδήλωση με θέμα «Σαμοθράκη – το ιερό των μεγάλων θεών διοργανώνει το βράδυ (20.00) του Σαββάτου 29 Νοεμβρίου στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου Αβδήρων η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ξάνθης.
Για το θέμα θα μιλήσει ο επίτιμος έφορος αρχαιοτήτων Δημήτρης Μάτσας, που κοινοποιεί σχετικά την ακόλουθη περίληψη της διάλεξής του:
Η Σαμοθράκη είναι γνωστή στον κόσμο για την περίφημη Νίκη της που σήμερα κοσμεί το μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι. Η Νίκη βρέθηκε το 1863 στο Ιερό των Μεγάλων Θεών, τα μυστήρια των οποίων ακτινοβόλησαν σ’ όλη τη διάρκεια της ελληνικής και ρωμαϊκής αρχαιότητας· οι τελετές μύησης υπόσχονταν προστασία στη θάλασσα και την ευκαιρία «γίνεσθαι καὶ εὐσεβεστέρους καὶ δικαιοτέρους καὶ κατὰ πᾶν βελτίονας ἑαυτῶν τοὺς τῶν μυστηρίων κοινωνήσαντας». Το ίδιο το ιερό έχει την αναμφισβήτητη αύρα του ιερού χώρου. Τοποθετημένο σε μια πτύχωση που κάνουν οι πρόποδες της οροσειράς Σάος η οποία δεσπόζει στο νησί, αντίκρυ στη θάλασσα, το Ιερό των Μεγάλων Θεών από τη φύση του ενοποιεί τις θεϊκές δυνάμεις της γης, του ουρανού και της θάλασσας, που έπαιξαν έναν βασικό ρόλο στη λατρεία. Παρ’ ότι οι αρχαιότερες αρχαιολογικές ενδείξεις τελετουργικής δραστηριότητας χρονολογούνται στον 7ο αι. π.X., η μνημειακή αρχιτεκτονική εμφανίστηκε εδώ στο τέλος του 5ου αι. Η μεγαλύτερη ακμή του ιερού, τοποθετείται στους 3ο και 2ο αι. π.Χ. με την οικοδόμηση μιας σειράς μνημειακών κτιρίων, σημαντικών δειγμάτων της μακεδονικής αρχιτεκτονικής της εποχής, αποτέλεσμα της προστασίας και γενναιοδωρίας της μακεδονικής βασιλικής αυλής που απολάμβανε η Σαμοθράκη. Η πολιτική αυτή των Μακεδόνων είχε εγκαινιαστεί στα μέσα του 4ου αι. π.Χ. με την ανάθεση του κτιρίου του τελετουργικού χορού από τον Φίλιππο Β΄, ο οποίος γνωρίστηκε με την Ολυμπιάδα στη Σαμοθράκη στη διάρκεια της μύησής τους και συνδέθηκε με την ηγεμονική πολιτική του στον Ελλαδικό χώρο. Το ενδιαφέρον αυτό των Μακεδόνων βασιλιάδων τερματίστηκε το 168 π.Χ. με τη μάχη της Πύδνας μετά την οποία ο τελευταίος Μακεδόνας βασιλιάς Περσέας κατέφυγε ικέτης στο Ιερό των Μεγάλων Θεών για να συλληφθεί τελικά στη Σαμοθράκη από τους Ρωμαίους. Ήδη όμως, η σημασία του νησιού και των Μεγάλων Θεών ήταν εμφανής στους μύθους της καταγωγής της Ρώμης, κάτι που επίσης δεν στερείται πολιτικών διαστάσεων. Από τα τέλη του 3ου αι. π.Χ. οι Ρωμαίοι είχαν αρχίσει να δείχνουν το ενδιαφέρον τους για το Ιερό των Μεγάλων Θεών που συνεχίστηκε αμείωτο μέχρι και τον 1ο αι. μ.Χ.
