Τα τραγούδια τα αγάπησα από το ραδιόφωνο και τις παρέες που τραγουδούσαν μαζί με τους δικούς μου. Με τους φίλους μου συζητούσαμε για διάφορα στέκια που υπήρχαν στη Θεσσαλονίκη και λέγαμε πως κάποια στιγμή θα πάμε να ακούσουμε από κοντά όσους θαυμάζουμε.
1975… ένας χρόνος μετά την μεταπολίτευση και στις μπουάτ της Θεσσαλονίκης ακούγονται κυρίως τραγούδια του Μ. Θεοδωράκη -αντάρτικα- νέων συνθετών που μπαίνουνε στο πολιτικό τραγούδι και βεβαία τα τραγούδια του Μ. Χατζιδάκι που εκείνη την περίοδο τα ερμηνεύει στην μπουάτ «Λιόγερμα» ο Λάκης Παππάς.
Λιόγερμα
Ένα από τα μυθικά στέκια της Θεσσαλονίκης στην Λώρη Μαργαρίτη. Και ποιοι δεν πέρασαν από την μπουάτ αυτή: Σπανός, Χωματά, Αστεριάδη, Ζωγράφος, Γκαϊφύλλιας, Πανδής, Αρλέτα, Πρωτοψάλτη, Κούτρας, Ψαριαννός και πόσοι άλλοι ακόμη τραγουδιστές και συνθέτες. Την διεύθυνε ο Ματθαίος και έκλεισε στα μέσα της δεκαετίας του 1990.
Ηλιοτρόπιο – Μπαρμπαρέλα
Λίγο πιο πέρα στην Νικηφόρου Φωκά απέναντι από τον Λευκό Πύργο, υπήρχε η μπουάτ «Ηλιοτρόπιο». Εκεί πρωτάκουσα τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου να τραγουδάει τα «Αγροτικά» την Αφροδίτη Μάνου «Τα γράμματα από την Γερμανία» και τον Νίκο Μωραϊτόπουλο να ερμηνεύει δικά του κομμάτια. Στην μπουάτ «Ηλιοτρόπιο» συνάντησα τον Κώστα Πρατσινάκη ο οποίος μου είπε πως πριν από το «Ηλιοτρόπιο» είχε τραγουδήσει και στην μπουάτ στον Λευκό Πύργο μαζί με τον Νικόλα Άσιμο και τον Άκη Γεροντάκη με τον οποίον συνυπήρξαν και στην μπουάτ «Κατμαντού» στην Δαγκλή. Λίγο πιο πέρα στην προέκταση της πλατείας Ναβαρίνου στην Δημητρίου Γούναρη υπήρχε η μπουάτ «Μπαρμπαρέλα» όπου το συγκρότημα «Ζ» έπαιζε τραγούδια πολιτικά-αντάρτικα και Μ. Θεοδωράκη.
Μπουλούκι – Δέκα βήματα στην άμμο
Στο τέλος της δεκαετίας του ‘70 στη Θεσσαλονίκη γίνεται κάτι εκπληκτικό. Άρχισαν να ξεφυτρώνουν διάφορες ταβέρνες στις οποίες έπαιζαν νέα παιδιά και τραγουδούσαν ρεμπέτικα, λαϊκά και έντεχνα τραγούδια με ένα νέο, φρέσκο τρόπο και ήχο. Σημαντικό ρόλο για την διαμόρφωση αυτών των χώρων έπαιξε και η κυκλοφορία των δίσκων του Ν. Παπάζογλου «Εκδίκηση της γυφτιάς» και «Δήθεν». Παράλληλα εμφανίστηκαν και κάποια καφεθέατρα. Το καφεθέατρο Καλαμαριάς όπου εμφανίζονταν ο Φούλης Μπουντούρογλου, η Δέσποινα Πανταζή, η Ρούλα Μανισάνου και πολλοί άλλοι ηθοποιοί και τραγουδιστές και το καφεθέατρο «Μπουλούκι» στην Παπάφη, στο οποίο άρχισα να τραγουδάω κι εγώ μαζί με τον Άκη Γεροντάκη και την Ειρήνη Κουρδάκη. Τα θεατρικά σκετς έκαναν η Τατιάνα Λυγαρη, ο Δημήτρης Τερζόπουλος και ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης. Η αμέσως επόμενη χρονιά με βρίσκει στη «Μουσική γωνιά» στη Σαρανταπόρου. Μετά πήγα στα «Δέκα βήματα στην άμμο». Στη Φλέμινγκ. Αυτός ο χώρος υπήρξε από τους πιο δημοφιλείς στη δεκαετία του ‘80. Επικεφαλής του σχήματος ο ιδιοκτήτης Νίκος Τσιλινίκος και στα πέντε χρόνια που τραγούδησα εκεί περάσανε πολλοί τραγουδιστές και μουσικοί.
Μπαλκονάκι – Πανδώρα
Μαζί με τα «Δέκα βήματα στην άμμο» λειτούργησαν και ένα σωρό αλλά στέκια που υπήρξαν επίσης δημοφιλή και άξια λόγου για την καλλιτεχνική τους προσφορά. Το «Μπαλκονάκι» στη στροφή της Τριανδρίας, των αδερφών Χατζηδιάκου που έφτιαξαν μετά τη “Βεντέτα” στο οποίο κυριαρχούσαν η Φιλιώ Καζάρα και ο Σωκράτης Μάλαμας. Η «Πανδώρα» απέναντι από τον Ευκλείδη, όπου εκεί πρωτάκουσα τον Χρήστο Μητρέντζη.
Όμορφη Νύχτα
Στην Παπάφη υπήρχε το «Ουράνιο Τόξο» και η «Όμορφη Νύχτα» των αδελφών Χουλιάρα. Κοροβίνης, Μαριώ, Μητρέντζης, Πάππος, Χριστιανόπουλος και πολλοί άλλοι τραγουδιστές και καλλιτέχνες περάσανε από την «Όμορφη Νύχτα» που ήταν ένα καλλιτεχνικό δημιουργικό στέκι στο οποίο πρωτοπαρουσίασε τραγούδια του ο Γιώργος Ζήκας.
Λιόλιος – Τήνελλα
Εκεί κοντά στην Παπάφη στην Γρηγορίου Λαμπράκη προς τη Τούμπα υπάρχουν επίσης δύο πολύ σημαντικοί χώροι: «Το στέκι του Λιόλιου» στο οποίο παίζει μπουζούκι και είναι ιδιοκτήτης ο Βαγγέλης Λιόλιος και τραγουδάει ο Παναγιώτης Καραδημήτρης και λίγο πιο πέρα στον ίδιο δρόμο είναι το «Τήνελλα» με το οποίο ταυτίστηκαν ο Δημήτρης Ζερβουδάκης και ο Νίκος Παπάζογλου.
Ραντεβού – Γλεντί Κουλέ
Οι δεκαετίες ‘80 και ‘90 χαρακτηρίζονται από ανάπτυξη και οικονομική ευφορία. Τα στέκια ξεφυτρώνουν το ένα πίσω από το άλλο. «Ραντεβού» στη Μαρτίου, «Τρακ» και μετέπειτα «Γλεντί Κουλέ» στην Παπαναστασίου, «Ηριδανός» στη Βασιλίσσης Όλγας – περιοχή Κηφισιάς, «Αβαντάζ» στην Αγ. Δημητρίου, «Πρόζα» στη Μπότσαρη και Μακεδονίας. Λίγο πιο κάτω κοντά στο Ιπποκράτειο είναι το «Όνειρο» στο οποίο μεταξύ άλλων εμφανίστηκαν ο Παύλος Σιδηρόπουλος και ο Κώστας Καλδάρας με την Ελένη Τσαλιγοπούλου.
Σελήνη – Παραρλάμα-Μύλος
Πίσω από την Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών υπήρχε το στέκι των ροκάδων –η «Σελήνη»– στην οποία εμφανίζονται πολλά συγκροτήματα και μεταξύ αυτών οι «Τρύπες». Ένας χώρος που ξεχωρίζει αυτή την περίοδο είναι το «Παραρλάμα» πίσω από το Ράδιο Σίτι στο οποίο παίζουν οι «Blues Wire». Ο χώρος, όμως, που σηματοδοτεί την πόλη είναι ο «Μύλος». Ένας παλιός αλευρόμυλος στην δυτική είσοδο της Θεσσαλονίκης, τον οποίο ο Νίκος Στεφανίδης με τους αδελφούς Καϊσούδη μεταμόρφωσαν σε ένα πολιτιστικό κέντρο. Συναυλίες, θέατρα, εικαστικά, καφέ και τι δεν έχουμε ζήσει οι Θεσσαλονικείς θεατές-ακροατές, αλλά και δημιουργοί στο «Μύλο». Επίσης πολυχώρος στη δυτική Θεσσαλονίκη που γνωρίζει μεγάλες δόξες, είναι και η «Υδρόγειος» του Τσακαλίδη. Πίσω από τα πανεπιστήμια, στη Μελενίκου, όμως, υπάρχει και το «Βολτάζ» όπου κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση οι «Άγαμοι Θύται».
Αίγλη
Ένας χώρος που υπήρξε στολίδι για τη Θεσσαλονίκη ήταν η «Αίγλη». Ένα παλιό χαμάμ πίσω ακριβώς από τον Άγιο Δημήτρη. Αυτή η μουσική σκηνή φιλοξένησε πολλούς καλλιτέχνες, πολύ γνωστούς αλλά και καλλιτέχνες που εκείνη την εποχή έκαναν το ξεκίνημα τους. Πολλοί ταυτίστηκαν με το χώρο, Μαριώ, Καλημέρη, Αρλέτα, Μαυρουδής, Μητσιάς, Μάλαμας, Λουδοβίκος των Ανωγείων, Χειμερινοί Κολυμβητές.
Και τα λοιπά…
Παράλληλα δεν λείπουν και τα μικρά στέκια. «Ουτοπία» στην Κρήνη, «Μιραμάρε» στην Ανθέων, «Chorus» στην Ιασωνίδου, λίγο πιο κάτω στην Καμάρα υπάρχει πάντα το «Μινουί» όπου τραγουδάει η ρεμπέτισσα Λιλή, «Παρασκήνιο» στην Ιταλίας και το «Πλατώ» στη Χαριλάου υπό τη διεύθυνση του Δημήτρη Κεχαγιά και με κυριάρχους τους Μελίνα Κανά, Λιζέτα Καλημέρη, Παντελή Θεοχαρίδη, Μανώλη Ρασούλη.
Το ‘χει η πόλη να γεννάει συνεχώς
Λίγο η υγρασία, λίγο ο Βαρδάρης, λίγο αυτός ο χαρακτηρισμός «ερωτική», λίγο το κόμπλεξ της συμπρωτεύουσας. Και τώρα στα δύσκολα οικονομικά και με την ανεργία στα ύψη, τα στέκια συνεχίζουν. Βεντέτα, Γαία, Principal, Ξέφωτο, Πρόβα, καφωδείο Ελληνικό, Πλατώ, Πριγκιπέσσα….
Πάντα κάπου θα υπάρχουν παρέες που θα πιάσουν τις κιθάρες, τα μπουζούκια, τα βιολιά και τα πνευστά και θα αρχίσουν να παίζουν.
Δημήτρης Νικολούδης – «Παράλλαξη»
