Το πρόγραμμα «Δράσεις ιστορίας, μνήμης, πολιτισμού» και το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης και του «Δημοκρίτειου» Πανεπιστημίου Θράκης, σε συνεργασία με τους δήμους Καβάλας, Ξάνθης, Κομοτηνής και Δοξάτου, το Europe Direct Α.Μ.-Θ., την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ροδόπης, και το μουσείο της Τρεμπλίνκα (Πολωνία), με τη συνεργασία και άλλων φορέων, διοργανώνουν αφιέρωμα για τη συμπλήρωση ογδόντα ετών από τον εκτοπισμό και την εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων της Περιφέρειας Α.Μ.-Θ. στο στρατόπεδο εξόντωσης της Τρεμπλίνκα.
Στο πλαίσιο του αφιερώματος προσεκλήθησαν και θα συμμετάσχουν ο διευθυντής του μουσείου της Τρεμπλίνκα Δρ. Edward Kopówka και ο συνεργάτης του μουσείου Paweł Maliszewski, καθώς και η Δρ. Susy Gruss από το ινστιτούτο «Salti» του Πανεπιστημίου Bar-Ilan του Τελ Αβίβ. Επίσης, θα συμμετάσχουν ειδικοί και επιστήμονες, μεταξύ των οποίων η ιστορικός Δρ. Οντέτ Βαρών-Βασάρ και η ψυχαναλύτρια Αριέλλα Ασέρ, ιδρυτικά μέλη της Εταιρίας Μελέτης Ελληνικού Εβραϊσμού. Το αφιέρωμα θα τιμήσουν με την παρουσία τους συγγενείς του Έλληνα Εβραίου Γιουδά Χαΐμ Περαχιά (1886-1970) που δραστηριοποιήθηκε στην περιοχή της Α.Μ.-Θ. ως διοικητικός υπάλληλος στο καπνεμπόριο και προσωρινός θρησκευτικός λειτουργός (ραβίνος). Ο Περαχιά διασώθηκε από τη μεταφορά στην Τρεμπλίνκα χάρη και στις ενέργειες χριστιανών Ελλήνων της Καβάλας.
Στην Ξάνθη οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν:
Πέμπτη 2 Μαρτίου
- Συναντήσεις με εκπροσώπους θεσμών και φορέων
- Συναντήσεις των προσκεκλημένων από το εξωτερικό με τους αντιπεριφερειάρχη, δήμαρχο Ξάνθης και πρόεδρο του τμήματος Αρχιτεκτονικής
- Επίσκεψη στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, στο μέγαρο του Ισαάκ Ντανιέλ (Πολυχώρο Τέχνης και Σκέψης) και στο Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης.
Παρασκευή 3 Μαρτίου
- Στις 11.00: Μαθητική πορεία μνήμης – πλατεία Ελευθερίας και μνημείο ολοκαυτώματος. Τελετή μνήμης στο μνημείο του ολοκαυτώματος (διοργάνωση ΠαΚεΘρα) με τη συμμετοχή εκπροσώπων των αρχών, φορέων και πολιτών. Κατάθεση λουλουδιών από μαθητές. Μαθητική πορεία μνήμης του 3ου γυμνασίου και του 2ου ΓεΛ Ξάνθης, με τη σύμπραξη του προγράμματος και του Ι.Θ.Τ.Π. Θα συμμετάσχουν ο διευθυντής του μουσείου της Τρεμπλίνκα, το Europe Direct Α.Μ.-Θ. και προσκεκλημένοι από την Ελλάδα και το Ισραήλ. Η πορεία θα συνδέσει χώρους που σχετίζονται με την προπολεμική εβραϊκή παρουσία και τα γεγονότα του Μάρτη του 1943 και θα καταλήξει στον σιδηροδρομικό σταθμό Ξάνθης.
- Στις 21.00-22.30: Εκδήλωση και performance μνήμης – Καπναποθήκη «Π», Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης. Παρουσίαση τεκμηρίου σχετιζόμενου με τον Γιουδά Χαΐμ Περαχιά και performance. Την εκδήλωση προετοίμασαν και θα παρουσιάσουν τα μέλη του εργαστηρίου «Μια ντουλάπα, τρεις πόλεις, μια ιστορία» που διοργανώθηκε από το πρόγραμμα στον διατηρητέο χώρο «Παστάλι» (Παλιά Χρύσα). Εισαγωγή: Ανδρέας Ματζάκος, διευθυντής του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης. Συμμετοχή: Paweł Maliszewski, επιστημονικός συνεργάτης του μουσείου της Τρεμπλίνκα. Απαγγελία ποιημάτων: Δρ. Susy Gruss, ινστιτούτο «Salti» του Πανεπιστημίου Bar-Ilan του Τελ Αβίβ. Θα ακολουθήσει σύντομη σιωπηλή πορεία μέχρι την καπναποθήκη της οδού Σαλαμίνος, όπου κρατήθηκαν τα μέλη της ελληνοεβραϊκής κοινότητας Ξάνθης από τις φασιστικές βουλγαρικές κατοχικές δυνάμεις. Δηλώσεις συμμετοχής: draseisculturalproject@gmail.com.
Σάββατο 4 Μαρτίου (11.30)
Επιστημονική ημερίδα – καναποθήκη «Π», Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης: «Μνήμες μαρτυρίου, μνήμες ζωής, μνήμες μαρτυρίας».
Χαιρετισμοί:
- Διευθυντής του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης Ανδρέας Ματζάκος
- Αντιπεριφερειάρχης Ξάνθης Κωνσταντίνος Κουρτίδης
- Δήμαρχος Ξάνθης Εμμανουήλ Τσέπελης
- Διευθυντής του μουσείου της Τρεμπλίνκα Δρ. Edward Kopowka
- «Δράσεις ιστορίας, μνήμης, πολιτισμού» Μαρία Πετρά
Ομιλίες:
- Η οικογένεια Βαρών από την Καβάλα: «Εκτόπιση, εξόντωση, αντίσταση, επιβίωση και η μεταβίβαση της μνήμης»
- Δρ. Οντέτ Βαρών-Βασάρ, ιστορικός – Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος: «Θραύσματα οικογενειακών ιστοριών»
- Αριέλλα Ασέρ, κλινική ψυχολόγος: «Μνήμες δικαίων των εθνών»
- Νίκος Κοσμίδης, υποψήφιος διδάκτωρ Αρχιτεκτονικής Δ.Π.Θ., ΜΑ Ορθόδοξης Θεολογίας (Ε.Α.Π.)
Προεδρία εκδήλωσης: Παναγιώτης Μπαρδάκης, επικεφαλής Europe Direct Α.Μ.-Θ.
Δηλώσεις συμμετοχής: draseisculturalproject@gmail.com.
