Αντίθετα με ό,τι συνήθως πιστεύουμε, τα παιδιά που μεγαλώνουν σε θρησκόληπτες οικογένειες τείνουν να εκδηλώνουν μια πολύ λιγότερο ανεκτική, γενναιόδωρη και αλτρουιστική συμπεριφορά απέναντι στους άλλους, σε σύγκριση με παιδιά της ίδιας ηλικίας που προέρχονται από άθεες ή μη θρησκευόμενες οικογένειες!
Σε αυτό το απροσδόκητο συμπέρασμα κατέληξε εκτεταμένη έρευνα ομάδας κοινωνικών ψυχολόγων υπό τον γαλλικής καταγωγής καθηγητή ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο Jean Decety. Οι ειδικοί ανέλυσαν το κοινωνικό και ψυχολογικό προφίλ 1.170 παιδιών ηλικίας από πέντε ως δώδεκα ετών και των οικογενειών τους που ζουν σε έξι διαφορετικές χώρες (Η.Π.Α., Ιορδανία, Καναδά, Κίνα, Νότια Αφρική, Τουρκία).
Τα εντυπωσιακά συμπεράσματα της έρευνας που μόλις δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Current Biology», φαίνεται πως διαψεύδουν την ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση ότι η καλλιέργεια της θρησκευτικής πίστης οδηγεί άμεσα και συμβάλλει στη διαμόρφωση φιλάνθρωπων και περισσότερο ηθικών αισθημάτων, καθώς και ότι τα παιδιά που έχουν δεχτεί μια σοβαρή θρησκευτική μύηση και παιδεία θα είναι πολύ πιο ευαίσθητα στις δυσκολίες ή στις δυστυχίες των συνανθρώπων τους.
Στόχος της έρευνας ήταν να διαπιστωθεί αν και σε ποιο βαθμό η θρησκεία επηρεάζει τις λεγόμενες «προκοινωνικές συμπεριφορές» των παιδιών, δηλαδή τις φιλικές ή αλτρουιστικές συμπεριφορές που εκδηλώνονται χωρίς να υπάρχει κάποιο όφελος ή ανταμοιβή. Για τον σκοπό αυτό οι οικογένειες και τα παιδιά χωρίστηκαν σε τρεις μεγάλες ομάδες, οι οποίες αντιστοιχούσαν στις τρεις επικρατέστερες θρησκευτικές αντιλήψεις ή στάσεις -χριστιανοί, μουσουλμάνοι και άθεοι-, ενώ ένα μικρότερο ποσοστό αντιστοιχούσε σε ιουδαϊστές, βουδιστές και αγνωστικιστές.
Τα παιδιά και οι οικογένειές τους υποβλήθηκαν σε μια σειρά από τεστ στη χώρα τους από ερευνητές των τοπικών πανεπιστημίων. Χάρη σε ειδικά ερωτηματολόγια και με την προβολή βίντεο που έδειχναν σκηνές καθημερινής παιδικής αναλγησίας ή βίας, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι μικροί που πίστευαν σε κάποια θρησκεία επιδείκνυαν σαφώς λιγότερη ενσυναίσθηση, ευαισθησία και αλληλεγγύη για τα δεινά των άλλων παιδιών και των συνανθρώπων τους. Κάποια άλλα τεστ που μετρούσαν τη γενναιοδωρία έδειξαν σαφώς ότι, ανεξάρτητα από τον τόπο προέλευσης, τα παιδιά που πίστευαν σε κάποια θρησκεία ήταν πολύ λιγότερο διατεθειμένα να δείξουν γενναιόδωρη ή φιλεύσπλαχνη συμπεριφορά απ’ ό,τι τα παιδιά από οικογένειες άθεων.
Πιθανότατα αυτά τα αναπάντεχα συμπεράσματα να απογοήτευσαν το γνωστό και χριστιανικής εμπνεύσεως αμερικανικό ίδρυμα “John Templeton” Foundation που χρηματοδότησε την έρευνα, αφού αποκαλύπτουν και επιστημονικά ό,τι οι περισσότεροι άνθρωποι διαπιστώνουν εμπειρικά: η ηθική και φιλάνθρωπη συμπεριφορά ενός ατόμου επηρεάζεται ελάχιστα από τη θρησκεία του. Όπως υποστηρίζουν στο σχετικό άρθρο τους ο Jean Decety και οι συνεργάτες του, «τα δεδομένα αυτής της έρευνας αμφισβητούν τόσο την άποψη ότι η θρησκευτική πίστη είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της ηθικής όσο και τη διαδεδομένη πεποίθηση ότι η εκκοσμίκευση του ηθικού λόγου συμβάλλει στη μείωση της ανθρώπινης καλοσύνης. Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει».
Σπύρος Μανουσέλης – efsyn
