Στο βιβλιοπωλείο «Δύο» της Ξάνθης βρέθηκε το βράδυ της Παρασκευής ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης, για την παρουσίαση του νέου βιβλίου του με τίτλο «Χαμαιλέοντες».
Το βιβλίο κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο από τις εκδόσεις «Καστανιώτης» και έχει ήδη κάνει δεύτερη έκδοση. Ενώπιον ενός «διψασμένου» και διαβασμένου κοινού, ο συγγραφέας μίλησε για το βιβλίο και για τον ίδιο, υπέγραψε αντίτυπα και συμμετείχε σε μια γόνιμη συζήτηση. Σημειώνοντας εμφαντικά ότι «οι παρουσιάσεις στην επαρχία δεν συγκρίνονται μ’ αυτές στην Αθήνα, είναι πολύ καλύτερες, με ανθρώπους που διψάνε, έχουν ουσιαστικές ερωτήσεις και τις χαίρεται κανείς πάρα πολύ».
Σε συνομιλία μας, ο Αλέξης Σταμάτης παρέθεσε τα του βιβλίου λέγοντας: «Εκτείνεται σε πέντε γενιές Ελλήνων με κέντρο την οικογένεια Πέτρου (εναλλάσσονται οι Λεωνίδες με τους Παναγιώτηδες) περιγράφοντας 132 χρόνια ιστορίας από το 1920 μέχρι –κάνοντας ένα άλμα στον χρόνο- το 2052. Υπάρχει και λίγη… προφητεία, ενώ παρελαύνουν τα εμβληματικά γεγονότα της εκάστοτε εποχής, αλλά με την ιδιαιτερότητα να μην κατονομάζεται κανένα γεγονός, κανένα τοπωνύμιο και καμία επωνυμία. Ούτε καν εμφύλιος, Αθήνα, ΠαΣοΚ, τίποτε».
Λέγοντας ότι «είναι κάτι αρκετά πρωτότυπο ως προς τη δική μου θεματολογία», ο συγγραφέας αποτυπώνει το πλαίσιο μέσα από το οποίο προέκυψε το βιβλίο: «Γράφτηκε σε ειδικές συνθήκες, όταν -έχοντας ένα πρόβλημα υγείας- έπαιρνα πολλή κορτιζόνη. Δεν μου δημιούργησε άλλα προβλήματα πέρα από το ότι μου άλλαξε το βιολογικό ρολόι και με ξυπνούσε στις τέσσερις το πρωί. Εκείνη την ώρα, όταν ένας συγγραφέας αισθάνεται ότι έχει πλήρη διαύγεια, τι άλλο να κάνει από το να γράφει; Δεν υπάρχει καλύτερη ώρα γι’ αυτό. Και αντί να μου βγει κάτι σε υπαρξιακό, προέκυψε αυτό το βιβλίο. Η δουλειά έγινε μέσα από τους χαρακτήρες που είναι πολύ δυνατοί και όχι από κάποιο πλάνο. Όσο για τον τίτλο, υποδηλώνει τη φυσική δυνατότητα της προσαρμοστικότητας που έχουν οι άνθρωποι και που εμείς στην Ελλάδα έχουμε πάρα πολύ έντονη».
Το βιβλίο κινείται πολύ καλά «σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής» όπως λέει ο ίδιος, κάνοντας δεύτερη έκδοση σε λίγο χρόνο. Παράλληλα βγήκε και μια επανέκδοση του βιβλίου «Ζωή» που επίσης έκανε δεύτερη έκδοση μέσα σ’ ένα μήνα. «Όλα αυτά κάποτε δεν θα ήταν κάτι σπουδαίο, αλλά σήμερα είναι πια μεγάλη επιτυχία», λέει χαμογελώντας.
«Είναι μια ειδική φάση του καπιταλισμού, πολύ άγρια και απάνθρωπη»
Μιλώντας παρενθετικά αλλά αναπόδραστα για το σημερινό σκηνικό, ο Αλέξης Σταμάτης κάνει λόγο για «τριακονταετία της χλιδοκρατίας» όπου «συμμετείχαν και οι πολίτες με τον δικό τους τρόπο, υποβοηθώντας ένα σύστημα που ήταν σάπιο» και λέει: «Όλο αυτό έσκασε και τώρα πληρώνουμε όλη αυτή την κατάσταση. Είναι μια ειδική φάση του καπιταλισμού, πολύ άγρια και απάνθρωπη. Όμως τίποτε στην Ιστορία δεν είναι σαφές, υπάρχουν πάντα εκπλήξεις και θα δούμε πού θα οδηγήσει κι αυτό».
Όσο για τους συγγραφείς, ο ίδιος τους χαρακτηρίζει «λίγο πλανητικά όντα, αφού ζούμε κάτι αλλά το βλέπουμε και από ψηλά». Ακούστε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα της συζήτησής μας:
Ο Αλέξης Σταμάτης σημειώνει ότι «δεν υπάρχει συγγραφέας που να μπορεί να ζήσει από τη δουλειά του, εκτός μερικών» και δίνει το προσωπικό του χρονικό των τελευταίων ετών: «Επηρέασε και μένα αυτή η ιστορία, καθώς απολύθηκα από τη δουλειά μου και έχασα το 70% του εισοδήματός μου. Υπήρξα αρχιτέκτονας αλλά το είχα εγκαταλείψει τελείως για να κάνω αυτό που αγαπώ, να γράφω. Βρέθηκαν δύο λύσεις. Η μία ήταν να ασχοληθώ με μαθήματα δημιουργικής γραφής, χωρίς να σημαίνει ότι από αυτό ζει κανείς. Αλλά μου άνοιξε έναν πάρα πολύ ενδιαφέροντα καινούργιο κόσμο, το κάνω με μεγάλο κέφι και δεν περίμενα ποτέ ότι ένας άνθρωπος που έφτασε σε μια ηλικία και δεν έχει διδάξει ούτε μισή ώρα, μπορεί να γίνει δάσκαλος. Εκεί προσπαθώ να εξατομικεύσω την κάθε περίπτωση και να βγάλω τη φωνή του καθενός. Το δεύτερο είναι ότι ασχολήθηκα με ένα άλλο είδος γραφής που λέγεται θέατρο και που σε αντίθεση με τη συγγραφή η οποία είναι ενικού αριθμού (εσύ και ο υπολογιστής) πρόκειται για πληθυντικού αριθμού εξαρχής. Είμαστε πολλοί και δουλεύουμε μαζί, με το κείμενο να είναι απλά μια αφορμή».
Παρακολουθείστε ένα απόσπασμα από την παρουσίαση του βιβλίου:
{youtube}WxJErF1fAQQ{/youtube}
Βιογραφικό σημείωμα
Ο Αλέξης Σταμάτης γεννήθηκε το 1960 στην Αθήνα. Μετά από ένα χρόνο στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, σπούδασε αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο κι έκανε μεταπτυχιακά αρχιτεκτονικής και κινηματογράφου στο Λονδίνο. Το 1998 διάβασε ποίηση στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου. Ποίησή του δημοσιεύθηκε στο βρετανικό λογοτεχνικό περιοδικό “Modern Poetry in Translation”. Το πρώτο του μυθιστόρημα “Ο έβδομος ελέφαντας” («Κέδρος» 1998) εκδόθηκε στη Μεγάλη Βρετανία από τον εκδοτικό οίκο «Arcadia Books» (“The Seventh Elephant”) και στο Μπαγκλαντές. Το δεύτερο “Μπαρ Φλωμπέρ” (εκδόσεις «Κέδρος» 2000) εκδόθηκε
σε Γαλλία, Ιταλία, Ρωσία, Ισπανία, Σερβία και Μεγάλη Βρετανία από τον ίδιο εκδοτικό οίκο, ενώ διασκευάστηκε σε σενάριο στο πλαίσιο προγράμματος του Ε.Κ.Κ. με τη συνεργασία του σκηνοθέτη Βασίλη Δούβλη. Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα “Σαν τον κλέφτη μες τη νύχτα”, 2002, “Οδός Θησέως”, 2003, “Ζωή”, 2005, “Μητέρα στάχτη”, 2005, “Αμερικάνικη φούγκα”, 2006, “Βίλα Κομπρέ”, 2008, “Σκότωσε ό,τι αγαπάς”, 2009, “Κυριακή” (2011). Η “Αμερικάνικη φούγκα” κέρδισε το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών και εκδόθηκε στις Η.Π.Α. Η “Μητέρα στάχτη” (2005) εκδόθηκε στις Η.Π.Α. και στην Τουρκία. Το πρώτο του παιδικό μυθιστόρημα “Ο Άλκης και ο λαβύρινθος” (2009), τιμήθηκε με το Πρώτο Βραβείο του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου.
Έχει δημοσιεύσει τις ποιητικές συλλογές: “Κόσμος γωνία”, Σοκόλης, 1992, “Αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων”, Καστανιώτης, 1993, “Απλή μέθοδος των τριών”, Καστανιώτης, 1995, “Πυκνό τώρα”, Ελληνικά Γράμματα, 1999, “Όσο πλησιάζω, το μέλλον απομακρύνεται”, Το Ροδακιό, 2002 και “Ποτέ δεν είμαστε μόνοι”, Καστανιώτης, 2004. Για τη συλλογή του “Αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων”, του απονεμήθηκε το 1994 από τον δήμο Αθηναίων το βραβείο ποίησης στη μνήμη Νικηφόρου Βρεττάκου. Η ίδια ποιητική συλλογή μαζί με την “Απλή μέθοδο των τριών” και το “Πυκνό τώρα”, μεταφράστηκαν στα αγγλικά και κυκλοφορούν από τον εκδοτικό οίκο “Dionysia Press” (“Architecture of Interior Space & The Simple Method of Three”, 2001, “Dense Now”, 2002). Έχει γράψει το λιμπρέτο σε έργα του μουσικού Θοδωρή Αμπατζή, που παρουσιάστηκαν στο Μέγαρο Μουσικής και στο Θέατρο “Χώρα”. Ο μονόλογός του “Τελευταία Μάρθα” παίχτηκε το 2008 στο “Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας”. Δυο μονόλογοί του με τίτλο “Γένεση” ανέβηκαν το 2009 στο “Θέατρο Χώρα”. Το θεατρικό του έργο “Δακρυγόνα” παρουσιάστηκε το 2010 στο “Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας”.
Τα τελευταία χρόνια συνεργάζεται με περιοδικά και εφημερίδες σε θέματα τέχνης και πολιτισμού. Έχει αντιπροσωπεύσει πολλές φορές την Ελλάδα σε διεθνή λογοτεχνικά συνέδρια και διδάσκει δημιουργική γραφή στο Κολέγιο Αθηνών-Ψυχικού και στο Μουσείο Ηρακλειδών.
