Αν ο Ιούλιος οφείλει το όνομά του σε μια εξέχουσα μορφή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας -τον Ιούλιο Καίσαρα- ο Αύγουστος το οφείλει στον Οκταβιανό. Έναν αυτοκράτορα που τιμήθηκε από τη Σύγκλητο με την προσωνυμία Αύγουστος, όνομα που δινόταν μόνο σε θεούς.
Επειδή ο Οκταβιανός Αύγουστος υπήρξε εξίσου σπουδαία προσωπικότητα με τον Ιούλιο Καίσαρα, οι Ρωμαίοι θεώρησαν υποτιμητικό να του αφιερώσουν μήνα με μια μέρα λιγότερη. Αφαίρεσαν λοιπόν από τον Φλεβάρη την 29η μέρα και την πρόσθεσαν στον Αύγουστο. Έτσι έχουμε δύο συνεχόμενους μήνες (Ιούλιο–Αύγουστο) με 31 μέρες, ενώ ο Φλεβάρης έμεινε με 28.
Με τον Αύγουστο οι καλοκαιρινές ζέστες βρίσκονται στην μεγάλη ώρα τους, ιδιαίτερα μέχρι τη γιορτή της Παναγίας. Από την άλλη όμως, είναι ο τελευταίος μήνας του καλοκαιριού με τις αλλαγές, τα καπρίτσια και τις αναποδιές του. «Από Αύγουστο χειμώνα κι από Μάρτη καλοκαίρι» λέει μια παροιμία, ενώ μια άλλη προσθέτει «ήρθε ο Αύγουστος, παρ’ την κάπα σου» και μια τρίτη αναφέρει ότι «τ’ Αυγούστου τα βοριάσματα χειμώνα αναθυμιούνται». Έχει λοιπόν κι ο καλός μήνας τις αναποδιές του, όπως τα μελτέμια (τις «ετησίες» των αρχαίων Ελλήνων), πρώιμες βροχές και κρύο στα ορεινά μέρη. Εξ άλλου, ο ήλιος έχει αρχίσει ν’ απομακρύνεται και οι μέρες μικραίνουν αισθητά.
«Αύγουστε καλέ μου μήνα, να ‘σουν δυο φορές το χρόνο» λέει μια παροιμία, γιατί τώρα πια ο γεωργός έχει σιγουρέψει τα εισοδήματα της χρονιάς στις αποθήκες του: σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, βρώμη, άχυρα για τα ζώα, ξύλα για τη φωτιά. Τα οπωρικά και τα κηπευτικά βρίσκονται κι αυτά στην καλή τους ώρα, ιδιαίτερα τα σύκα και τα σταφύλια τα οποία είναι πια άφθονα. Κάποτε οι άνθρωποι παρασύρονται και τρώνε πολλά φρούτα, με αποτέλεσμα να παθαίνουν κοιλιακές διαταραχές που παλιότερα ήταν δύσκολο ν’ αντιμετωπιστούν άμεσα. Αν κατάφερναν να μην αρρωστήσουν τον Αύγουστο, ήταν σα να εξασφάλιζαν την υγεία τους για όλο το χρόνο, μια παράδοση που κρατάει από τους βυζαντινούς που έλεγαν «περί της υγείας σου, τον Αύγουστο ερώτα».
Οι δουλειές τον Αύγουστο είναι πολλές και κοπιαστικές. Ο γεωργός προσπαθεί να συγκεντρώσει και ν’ αποθηκεύσει τα αγαθά του ώστε να αντιμετωπίσει το χειμώνα. Οι νοικοκυρές ανασκουμπώνονται για να ετοιμάσουν τις χυλοπίτες, τον τραχανά, τουρσιά, μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού. Οι πρώτες έξι ή δώδεκα μέρες του Αυγούστου είναι οι Δρίμες, δηλαδή αποφράδες, γρουσούζικες, επειδή τότε –σύμφωνα με τις παραδόσεις- κάποιες κακές δυνάμεις προσπαθούν να κάνουν κακό σε ανθρώπους ή ζώα. Γι’ αυτό τις μέρες αυτές οι άνθρωποι απέφευγαν να λούζονται, να πλένουν, να κολυμπάνε, να κλαδεύουν, να κόβουν ξύλα και να παντρεύονται. Τέλος, από την πρώτη μέρα του Αυγούστου αρχίζει η νηστεία του δεκαπενταύγουστου, η οποία δεν είναι δύσκολη λόγω των άφθονων οπωροκηπευτικών της εποχής. Αρχίζουν επίσης τα μερομήνια, δηλαδή οι προγνώσεις για τον καιρό. Κάθε μέρα περιλαμβάνει τις προβλέψεις για δύο μήνες (πρωί–απόγευμα) αρχίζοντας από τον Ιανουάριο. Έτσι, στις έξι πρώτες μέρες οι άνθρωποι μηνολογιάζουν, αποτυπώνοντας την πρόβλεψη για τον καιρό που θα κάνει όλο το χρόνο.
Επετειολόγιο
Ο Αύγουστος έφερε στον κόσμο τούς Πάντσο Βίλα, Τζέρι Γκαρσία, Υβ Σεν Λοράν, Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, Πίτερ Ο‘ Τουλ, Δήμο Μούτση, Ιζαμπέλ Αλιέντε, Γιάννη (Μπαχ) Σπυρόπουλο, Μάρτιν Σιν, Τζον Λάντις, Αντώνη Καλογιάννη, Λούις Άρμστρονγκ, Ότις Ρέντινγκ, Γιώργο Ζωγράφο, Πέρσι Σέλλεϊ, Κνουτ Χάμσουν, Ρενέ Γκοσινί, Νιλ Άρμστρονγκ, Γκι ντε Μοπασάν, Τζον Χιούστον, Ρία Κούρτη, Αλέξανδρο Φλέμινγκ, Άλφρεντ Τένισον, Λουσίλ Μπολ, Άντι Γουόρχολ, Ρόμπερτ Μίτσαμ, Μπρους Ντίκινσον, Μάτα Χάρι, Νίκολας Ρέι, Γρηγόρη Βαλτινό, Αντώνη Βαρδή, Εμιλιάνο Ζαπάτα, Ντάστιν Χόφμαν, Αλέξη Μινωτή, Ντίνο ντε Λαουρέντις, Ότο Ρεχάγκελ, Μέλανι Γκρίφιθ, Γουίτνι Χιούστον, Οντρέ Τουτού, Παναΐτ Ιστράτι, Τελόνιους Μονκ, Ίαν Άντερσον, Χόρχε Αμάντο, Αντόνιο Μπαντέρας, Ευγένιο Βούλγαρη, Φερνάντο Αραμπάλ, Δημήτρη Ζερβουδάκη, Μαρκ Νόπφλερ, Τανίτα Τικαράμ, Σεσίλ ντε Μιλ, Μσιστσλάβ Ροστροπόβιτς, Άλφρεντ Χίτσκοκ, Κώστα Χατζή, Μάνο Κατράκη, Γουόλτερ Σκότ, Λίνα Βερτμίλερ, Βιμ Βέντερς, Στιβ Μάρτιν, Σάρα Μπράιτμαν, Ναπολέοντα Βοναπάρτη, Νένα Βενετσάνου, Παρασκευά Καρασούλο, Αντώνη Σαμαράκη, Τσαρλς Μπουκόφσκι, Τζέιμς Κάμερον, Μαντόνα, Ρόμπερτ ντε Νίρο, Σον Πεν, Ρόμπερτ Ρέντφορντ, Ρομάν Πολάνσκι, Πάτρικ Σουέιζι, Κοκό Σανέλ, Ίαν Γκίλαν, Μπιλ Κλίντον, Νικόλα Άσιμο, Νάνι Μορέτι, Ρόμπερτ Πλαντ, Χάουαρντ Λάβερκραφτ, Ρατζίβ Γκάντι, Σαλβατόρε Κουαζιμόντο, Κώστα Γιαννίδη, Κένι Ρότζερς, Τζο Στράμερ, Κλοντ Ντεμπισί, Σωτηρία Μπέλλου, Τζον Λι Χούκερ, Ντόροθι Πάρκερ, Μιχάλη Βιολάρη, Γιάννη Ξανθούλη, Ελευθέριο Βενιζέλο, Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Κιθ Μουν, Τζιν Κέλι, Βίκυ Λέανδρος, Γιώργο Μάγγα, Μιχάλη Ράπτη, Γιάσερ Αραφάτ, Ζαν Μισέλ Ζαρ, Πάολο Κοέλιο, Λέοναρντ Μπερνστάιν, Σεν Ζιστ, Σον Κόνερι, Γιάννη Βογιατζή, Φρέντερικ Φόρσαϊθ, Γιάννη Φέρτη, Κλόντια Σίφερ, Κλεοπάτρα, Χούλιο Κορτάσαρ, Γκιγιόμ Απολινέρ, Αντουάν Λαβουαζιέ, Αλέξανδρο Δουμά, Σεζάρια Εβόρα, Κομφούκιο, Τζορτζ Χέγκελ, Παύλο Σιδηρόπουλο, Μητέρα Τερέζα, Αλέξανδρο Τολστόι, Μπεν Γκαζάρα, Γκέτε, Τσάρλι Πάρκερ, Στέλιο Καζαντζίδη, Δημήτρη Παπαμιχαήλ, Μάικλ Τζάκσον, Τζον Λοκ, Ίνγκριντ Μπέργκμαν, Ρίτσαρντ Ατένμπορο, Ντίνα Ουάσινγκτον, Κρίσνα, Μαίρη Σέλεϊ, Κάμερον Ντίαζ, Λάκη Χαλκιά, Δημήτρη Σγούρο, Βαν Μόρισον, Ρούντολφ Σένκερ, Θεόφιλο Γκοτιέ, Νίκο Ξανθόπουλο και ΡίτσαρντΓκιρ.
Πήρε στο μεγάλο ταξίδι τούς Βιάντοσλαβ Ρίχτερ, Γκράχαμ Μπελ, Γουίλιαμ Μπάροουζ, Ενρίκο Καρούζο, Πιέτρο Μασκάνι, Φριτς Λανγκ, Γιάννη Παπαϊωάννου, Μακάριο, Άγγελο Τερζάκη, Τζόζεφ Κόνραντ, Ηλία Βενέζη, Νίκο Χατζηκυριάκο–Γκίκα, Δημήτρη Καλαμάρα, Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, Ανδρέα Εμπειρίκο, Γιώργο Μουφλουζέλη, Νικηφόρο Βρεττάκο, Μάρκο Μπότσαρη, Δημήτριο Υψηλάντη, Φρίντριχ Ένγκελς, Μέριλιν Μονρόε, Γρηγόρη Γιάνναρο, Άλεκ Γκίνες, Ρίτσαρντ Μπάρτον, Κλάους Νόμι, Ρίτα Σακελλαρίου, Χόρχε Αμάντο, Όλιβερ Χάρντι, Νίκο Τσιφόρο, Αντουάν Λαβουαζιέ, Νίκο Ζαχαριάδη, Αντώνη Σαμαράκη, Δημήτρη Παπαμιχαήλ, Ντμίτρι Σοστακόβιτς, Ρουτζέρο Λεονκαβάλο, Χέρμαν Έσε, Τζέρι Γκαρσία, Γεώργιο Βλάχο, Λέοντα Τρότσκι, Τάσο Ισαάκ, Τζάκσον Πόλοκ, Γουίλιαμ Μπλέηκ, Χένρι Φόντα, Γιώργο Ζωγράφο, Λέο Γιάνατσεκ, Τόμας Μαν, Ίαν Φλέμινγκ, Τάσο Χαλκιά, Ευγένιο Ντελακρουά, Χ. Τζ. Ουέλς, Νίκο Πλουμπίδη, Μπέρτολτ Μπρεχτ, Νίκο Φέρμα, Ζαν Ζενέ, Σολωμό Σολωμού, Ρενέ Μαγκρίτ, Έλβις Πρίσλεϊ, Βίκυ Μοσχολιού, Μάργκαρετ Μίτσελ, Ονορέ ντε Μπαλζάκ, Τζένγκις Χαν, Αύγουστο Πασκάλ, Τζιμ Λόντο, Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα, Γκρούτσο Μαρξ, Ούγκο Πρατ, Κώστα Καρυωτάκη, Ριχάρδο Λεοντόκαρδο, Ιβάν Τουργκένιεφ, Μάικλ Κόλινς, Τζο Ντασέν, Μπαρτολομέο Βανζέτι, Νικόλα Σάκκο, Ροδόλφο Βαλεντίνο, Κοσμά Αιτωλό, Παύλο Κουντουριώτη, Γιάννη Γκιωνάκη, Τρούμαν Καπότε, Φρίντριχ Νίτσε, Τσέζαρε Παβέζε, Σωτηρία Μπέλλου, Τιτσιάνο, Στίβι Ρέι Βον, Νατάσσα Γερασιμίδου, Χαϊλέ Σελασιέ, Αλέκο Σακελλάριο, Τζον Χιούστον, Ιωάννη Πρόδρομο, Αττίκ, Ίνγκριντ Μπέργκμαν, Λι Μάρβιν, Κλεοπάτρα, Τσαρλς Μπρόνσον, Σαρλ Μποντλέρ, Χένρυ Μουρ, Νταϊάνα Σπένσερ, Μαρίνα Τσβετάγιεβα, Καλιγούλα και Μαρία Μοντεσσόρι.