Διαψεύδει τις πληροφορίες που κάνουν λόγο για σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του Κέντρου Φυσικής – Ιατρικής Αποκατάστασης (ΚεΦΙΑπ) Ξάνθης ο επιστημονικά υπεύθυνος του κέντρου, γενικός χειρουργός και διευθυντής του Ε.Σ.Υ. Γεώργιου Γεωργίου.
Σε τηλεφωνική επικοινωνία του indexanthi με τον υπεύθυνο του ΚεΦΙΑπ, ο κ. Γεωργίου δήλωσε χαρακτηριστικά: «Δυσκολίες υπήρχαν πάντα, αλλά δεν συζητάμε για κλείσιμο, δεν τίθεται επ’ ουδενί τέτοιο θέμα! Υπάρχουν δυσχέρειες και προβλήματα που πάντα προσπαθούμε να επιλύσουμε, καθώς είναι μεταβατική περίοδος και υπάρχει μια στενότητα στο νοσοκομείο». Διαλύοντας τη φημολογία, ο συνομιλητής μας κλείνει το ζήτημα λέγοντας: «Υπάρχει ένα πρόβλημα με τα αμαξίδια που μεταφέρουν άτομα που συμμετέχουν στις ομάδες του κέντρου. Δεν υπάρχουν ασθενοφόρα για διακομιδές σε άλλες πόλεις και δημιουργείται μια κάποια δυσλειτουργία. Αυτά συμβαίνουν και –στο μέτρο του δυνατού- προσπαθούμε να τα επιλύσουμε».
Αφορμής δοθείσης, παραθέτουμε μια εκτενή και πλήρη χαρτογράφηση του ΚεΦΙΑπ Ξάνθης μέσα από σχετικά πρόσφατες συνομιλίες μας τόσο με τον Γεώργιο Γεωργίου όσο και με το σύνολο των εργαζόμενων στο κέντρο.
Από το ΚεΚΥΚΑμεΑ στο ΚεΦΙΑπ μέσα σε μια δωδεκαετία
Πέρασαν δώδεκα χρόνια από τότε που ξεκίνησε τη λειτουργία του το Κέντρο Εκπαίδευσης Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης Ατόμων με Αναπηρίες (ΚΕΚΥΚΑμεΑ) Ξάνθης, ταυτόχρονα με τα υπόλοιπα κέντρα που είχαν δημιουργηθεί στην ελληνική επικράτεια με τον Ν.2646/98 σύστασης και λειτουργίας του Εθνικού Οργανισμού Κοινωνικής Φροντίδας στον οποίο είχαν αρχικά ενταχθεί.
Ένα χρόνιο αργότερα, το ΚΕΚΥΚΑμεΑ Ξάνθης εντάσσεται ως αποκεντρωμένος φορέας στη Διοίκηση Υγειονομικής Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Με τις διατάξεις του Ν.3329/2005 (Φ.Ε.Κ. 81/4-04-2005 τ. Α’) μετατρέπεται σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που υπόκειται στον έλεγχο και την εποπτεία του διοικητή της Υγειονομικής Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. Και από την 1η Ιανουαρίου του 2012 παίρνει τη σημερινή μορφή του, εντασσόμενο στο Γενικό Νοσοκομείο Ξάνθης, σε εφαρμογή του Ν.4025/2011 που κάνει το ίδιο με όλα τα κέντρα, παρακάμπτοντας τις όποιες αρχικές επιφυλάξεις και αντιρρήσεις. Προηγουμένως τα ΚΕΚΥΚΑμεΑ της χώρας πέρασαν από σαράντα κύματα, λειτουργώντας με προϋπολογισμούς πείνας και με περικοπές μακροχρόνια προσφερόμενων υπηρεσιών λόγω αδυναμίας χρηματοδότησης. Με μετατροπές και τροποποιήσεις σε Κέντρα Αποθεραπείας, Φυσικής και Κοινωνικής Αποκατάστασης (Κ.Α.Φ.Κ.Α.), έφτασαν στο σήμερα και στην αναβάπτισή τους ως Κέντρα Φυσικής – Ιατρικής Αποκατάστασης (ΚεΦΙΑπ).
«Η λειτουργία του κέντρου συνεχίζεται με το ίδιο προσωπικό και υλικό και το μόνο που αλλάζει είναι η κατάργηση της αυτόνομης διοίκησης και η υπαγωγή της λειτουργίας στη διοίκηση του νοσοκομείου, όπως συμβαίνει με τα Κέντρα Υγείας και το Κέντρο Ψυχικής Υγείας». Με αυτά τα αποτυπωμένα σε σχετικό ρεπορτάζ της «Θ» λόγια, ο διοικητής του Γενικού Νοσοκομείου Ξάνθης Θανάσης Μπαμπαλίδης επιβεβαίωνε την αλλαγή στις αρχές του 2012. Με τον τελευταίο πρόεδρο του ΚΕΚΥΚΑμεΑ Ξάνθης Βασίλη Βελκόπουλο να σημειώνει ότι «βγαίνει το κοινωνικό στοιχείο που έντονα τονίζεται στην επωνυμία των ΚΕΚΥΚΑμεΑ (δηλαδή τα πολλά κάπα) και πηγαίνουμε πλέον σε μια άλλη μορφή λειτουργίας αυτών των κέντρων, περισσότερο σε επίπεδο ιατρικής φροντίδας, δηλαδή παροχή ιατρικών υπηρεσιών στους εξυπηρετούμενους από τα κέντρα». Δικαιολογούσε δε την αλλαγή, εκτιμώντας: «Ο ρόλος των ΚΕΚΥΚΑμεΑ με τη μορφή που λειτουργούσαν μέχρι σήμερα ήταν αποδυναμωμένος, διότι δεν ήταν και κατάλληλα επανδρωμένα για να προσφέρουν αυτά που έπρεπε και προβλέπονταν. Πιο πολύ ήταν κέντρα υποστήριξης και λιγότερο κέντρα εκπαίδευσης και αποκατάστασης. Με τη νέα μορφή και αν κινηθούν σε καλό επίπεδο στην κατεύθυνση ιατρικής φροντίδας, ίσως να είναι καλύτερα για τον κόσμο».
Με τη σειρά του, ο άλλοτε εκπρόσωπος των εργαζομένων στο ΚΕΚΥΚΑμεΑ της Ξάνθης Κώστας Στεφανίδης, εκτιμούσε τότε ότι «δεν θα υπάρξουν ιδιαίτερες αλλαγές για εμάς, θα συνεχίσουμε να είμαστε στο Ε.Σ.Υ. και απλά γίνεται ένα συμμάζεμα υπηρεσιών» και προσέθετε: «Δεν τίθεται θέμα μείωσης τού προσωπικού, αφού όλοι σ’ αυτές τις μονάδες έχουν περάσει μέσω Α.Σ.Ε.Π. και είναι μόνιμοι υπάλληλοι. Ούτως ή άλλως τα νοσοκομεία έχουν πρόβλημα και χρειάζονται προσωπικό και χέρια βοήθειας. Δεν αλλάζει η λειτουργία, δεν είναι κάτι που μας δημιουργεί πρόβλημα και συνεχίζουμε κανονικά».
«Έχουμε τη στήριξη του νοσοκομείου και τα αιτήματά μας εισακούονται και ικανοποιούνται»
Το ΚεΦΙΑπ της Ξάνθης είναι μονάδα εξειδικευμένης φροντίδας του νοσοκομείου. Στεγάζεται σε κτίριο ειδικά διαμορφωμένο για τις ανάγκες των ΑμεΑ, διαθέτει σύγχρονο εξοπλισμό και άριστα ειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό παρέχοντας υπηρεσίες ενημέρωσης, κοινωνικής-ψυχολογικής υποστήριξης και λειτουργικής αποκατάστασης στα άτομα με αναπηρίες και στο οικογενειακό τους περιβάλλον, με σκοπό την κινητική αποκατάστασή τους και την ομαλή ένταξή τους στον κοινωνικό ιστό. Λειτουργεί καθημερινά (07.00-15.00) και προσφέρει τις παρακάτω υπηρεσίες (δωρεάν) σε όλα τα άτομα με αναπηρία και το οικογενειακό τους περιβάλλον:
- ενημέρωση σε θέματα που αφορούν τα ΑμεΑ και τις οικογένειές τους
- συμβουλευτική-ψυχολογική στήριξη και λειτουργική αποκατάσταση με προγράμματα
- φυσικοθεραπείας, εργοθεραπείας, λογοθεραπείας, εκπαίδευσης και προετοιμασίας στην αυτόνομη και ημιαυτόνομη διαβίωση, δημιουργικής απασχόλησης
- ανάπτυξη πολιτιστικών, ψυχαγωγικών και αθλητικών δραστηριοτήτων με τη συμμετοχή των ΑμεΑ και των οικογενειών τους
- ομάδες ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης
- αθλητικές δραστηριότητες
- ψυχαγωγικές εκδηλώσεις
- κοινωνικές εκδηλώσεις.
Σε παλιότερη συνομιλία μας, η ομάδα εργαζομένων στο ΚεΦΙΑπ Ξάνθης δήλωνε: «Ημασταν αυτόνομη μονάδα κοινωνικής φροντίδας, ανήκαμε στη ΔΥΠε και υπήρχε ένα άλλο καθεστώς από το 2001 που ξεκίνησε τη λειτουργία του μέχρι πρότινος. Από μονάδα κοινωνικής φροντίδας με τον Ν.4025/2011, το πρώην ΚΕΚΥΚΑμεΑ έγινε ΚεΦΙΑπ (Κέντρο Φυσικής – Ιατρικής Αποκατάστασης) και από 1.1.2012 μπήκε στο νοσοκομείο. Ανήκει διοικητικά, οικονομικά και οργανωτικά στον οργανισμό του νοσοκομείου και με τον νέο οργανισμό του νοσοκομείου Ξάνθης είναι πλέον ένα τμήμα του».
Στο ΚεΦΙΑπ Ξάνθης υπάρχουν επισκέπτρια υγείας, κοινωνική λειτουργός, φυσικοθεραπευτής, εργοθεραπεύτρια, λογοθεραπεύτρια, ψυχολόγος και νοσηλευτής. «Το προσωπικό επαρκεί στοιχειωδώς και θεωρούμε ότι καλύπτουμε αρκετά καλά τις τοπικές κοινωνικές ανάγκες», σημείωνε η ομάδα των παραπάνω εργαζομένων. «Προσπαθούμε να στηρίξουμε και να προάγουμε αυτό που λέγεται κράτος πρόνοιας και έχουμε την υποστήριξη του νοσοκομείου. Ό,τι συμβαίνει εκεί, συμβαίνει και σ’ εμάς. Πάντως τα αιτήματά μας εισακούονται και ικανοποιούνται», υπογραμμίζουν ομόφωνα οι συνομιλητές μας.
Βοήθεια στον καθένα σε όλα τα επίπεδα
Το πλέον αξιοσημείωτο –και παρήγορο στις ζοφερές μέρες μας- από τη μακρά συνομιλία μας με τους εργαζόμενους στο κέντρο, είναι ότι κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να απευθυνθεί εκεί εντελώς δωρεάν. «Δεν υπάρχει συμμετοχή ταμείου και καμία απολύτως οικονομική επιβάρυνση, είναι εντελώς δωρεάν» λένε οι συνομιλητές μας. «Υπάρχει μια συγκεκριμένη διαδικασία υποδοχής, γίνεται αίτηση από τον ενδιαφερόμενο και υπάρχει μόνο ένας όρος: αν πρόκειται για θεραπεία αποκατάστασης και όχι συμβουλευτική, να υπάρχει ένα παραπεμπτικό θεράποντος ιατρού που να λέει ότι το συγκεκριμένο περιστατικό χρήζει θεραπείας. Ακολούθως γίνεται πρόγραμμα με ραντεβού και σταθερές συνεδρίες, εξατομικευμένα και ανάλογα με τις ανάγκες καθενός», σημειώνουν και προσθέτουν: «Λειτουργούμε βέβαια και με τις ομάδες που τώρα είναι έξι και σχεδόν καθημερινές. Πρόκειται για τις ομάδες δημιουργίας κοσμήματος, χορού, γυμναστικής, μουσικής, ζωγραφικής και εκμάθησης ηλεκτρονικού υπολογιστή. Όλα αυτά από εθελοντές και σε συνεργασία και με άλλους φορείς».
Το κέντρο εξυπηρετεί όλα τα άτομα με αναπηρία με την ευρεία έννοια του όρου. «Οποιαδήποτε αναπηρία και σε οποιονδήποτε βαθμό. Είτε προληπτικά είτε για αποκατάσταση. Δεχόμαστε δε όλες τις ηλικίες και έχουμε από παιδάκια μηνών μέχρι υπερήλικες» λέει η ομάδα των συνομιλητών μας, υπογραμμίζοντας: «Το θετικό του κέντρου που δεν έχουν πολλές ομάδες στον χώρο της υγείας, είναι ότι εδώ λειτουργούμε ως διεπιστημονική ομάδα. Οι ειδικότητες που υπάρχουν προσπαθούν να απαντήσουν σε όλες τις ανάγκες (οργανικές, ψυχολογικές, κοινωνικές) ώστε να βοηθήσουμε τον καθένα σε όλα τα επίπεδα».
Η συζήτησή μας έκλεισε με τη σημείωση «συνεργαζόμαστε με όλους τους φορείς και είμαστε ανοιχτοί στην κοινωνία» και με την ομάδα του ΚεΦΙΑπ Ξάνθης να λέει: «Γίνονται προγράμματα υγείας με αποδέκτη τόσο την τοπική κοινότητα όσο και σχολεία κάθε βαθμίδας, ημερίδες, παρουσιάσεις και προγράμματα ευαισθητοποίησης προς την αναπηρία».
Στο γράμμα του νόμου προσέκρουσε και ματαιώθηκε μια εξαιρετική ιδέα
«Το ΚεΦΙΑπ αποτελεί μια εξειδικευμένη μονάδα υγείας που προσφέρει τις υπηρεσίες του σε άτομα με αναπηρία, καθώς και στο περιβάλλον τους» δηλώνει ο κ. Γεωργίου, προσθέτοντας: «Στελεχώνεται με ψυχολόγο, φυσιοθεραπευτή, εργοθεραπευτή, λογοθεραπευτή, μια κοινωνική λειτουργό, μια επισκέπτρια υγείας και ένα νοσηλευτή. Το κέντρο απευθύνεται σε άτομα με
- μόνιμα ή παροδικά κινητικά προβλήματα (ημιπληγίες, παραπληγίες κλπ) μετά από τραυματισμούς ή από αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια ή άλλες παθολογικές καταστάσεις
- νοητική στέρηση σαν συνέπεια κακώσεων ή συγγενούς ή επίκτητης εγκεφαλοπάθειας
- ψυχοκινητικά προβλήματα συνεπεία διαφόρων νευροεκφυλιστικών παθήσεων όπως είναι η κατά πλάκας σκλήρυνση κ.α.
- διαταραχές λόγου
- διαταραχές συμπεριφοράς όπως π.χ. παιδιά με υπερκινητικότητα ή αυτισμό.
Όλα τα άτομα που επισκέπτονται το κέντρο και κρίνεται ότι χρειάζονται ιατρική εξέταση ή νοσηλεία, εξυπηρετούνται κατά προτεραιότητα στο νοσοκομείο», λέει ο συνομιλητής μας, που συντονίζει τη λειτουργία και τις δραστηριότητες του ΚεΦΙΑπ της Ξάνθης από τον Ιούνιο του 2012 (θέση που καταλαμβάνεται από γιατρό με βαθμό διευθυντού).
«Το κέντρο σήμερα προσφέρει τις υπηρεσίες του σε όποιον του τις ζητήσει. Για το 2013 εξυπηρετήθηκαν περίπου 150 άτομα, στα οποία προσφέρθηκαν υπηρεσίες από έναν ή περισσότερους συνεργάτες του κέντρου σε ημερήσια ή εβδομαδιαία βάση» συνεχίζει ο επικεφαλής του ΚεΦΙΑπ, αναφέροντας ενδεικτικά ότι εξυπηρετούνται σαράντα άτομα με κινητικά και δεκαοκτώ με ψυχοκινητικά προβλήματα, δεκαπέντε άτομα με πολλαπλή αναπηρία, ενώ πενήντα από τα εξυπηρετούμενους ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα από ενός ως είκοσι ετών.
Στο γράμμα του νόμου προσέκρουσε και ματαιώθηκε τελικά μια εξαιρετική ιδέα που είχε ο κ. Γεωργίου. «Αναλαμβάνοντας πριν από ενάμισι χρόνο την επιστημονική διεύθυνση του ΚεΦΙΑπ Ξάνθης» λέει, «είχα αρχικά κατά νου να δημιουργήσω μια βάση δεδομένων όπου να καταγραφούν όλα τα περιστατικά των ατόμων με αναπηρία που υπάρχουν στον νομό. Αυτό θα γινόταν παίρνοντας στοιχεία από τις υπηρεσίες πρόνοιας, τα ειδικά εκπαιδευτήρια, τους κατά τόπους δήμους και κοινότητες, καθώς και από τις οργανώσεις τους. Θα συγκεντρώναμε έτσι χρήσιμα στατιστικά δεδομένα τα οποία θα χρησίμευαν σε προγράμματα πρόληψης και στοχευμένης θεραπείας. Θα μπορούσε να γίνει προσέγγιση όλων αυτών των ατόμων και να καταρτιστούν εξατομικευμένα προγράμματα βοήθειας, καθώς και προσπάθεια ένταξής τους σε ομαδικά προγράμματα ανάλογα με τις δυνατότητες τους. Δυστυχώς αυτή η προσπάθεια δεν προχώρησε, γιατί θεωρήθηκε ότι με την αναζήτηση και καταγραφή των ατόμων αυτών, παραβιάζονται προσωπικά δεδομένα. Έτσι, μας λείπουν στοιχεία για τα άτομα αυτά και για λόγους στατιστικής αλλά και οργάνωσης που αφορούν τον αριθμό τους, το είδος των παθήσεων τους, την κατάσταση που βρίσκονται, τη βοήθεια που δέχονται»…
«Τα ομαδικά προγράμματα δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν χωρίς τη βοήθεια των εθελοντών»
Αναφορικά με τις εξωιδρυματικές δραστηριότητες του κέντρου, ο προϊστάμενός του σημειώνει: «Σ’ αυτές περιλαμβάνονται εξορμήσεις όπου τα μέλη του παρουσίασαν σε νηπιαγωγεία και στις πρώτες τάξεις δημοτικών σχολείων ένα θεατρικό δρώμενο με τον τίτλο “το κουτσό αρκουδάκι”, με σκοπό να ευαισθητοποιήσουν τα παιδιά στο πρόβλημα της αναπηρίας και της διαφορετικότητας γενικά. Έγιναν επισκέψεις σε δημοτικά σχολεία, όπου -σε συνεργασία με τη διατροφολόγο του νοσοκομείου- πραγματοποιήθηκαν διαλέξεις με θέμα την σωστή διατροφή. Επίσης, την προηγούμενη σχολική χρονιά παρουσιάσαμε σε μαθητές γυμνασίου μια διάλεξη με θέμα τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος, κάτι που θα συνεχίσουμε και φέτος».
Αξιοσημείωτο μεταξύ όσων παραθέτει στη συνομιλία μας ο κ. Γεωργίου, είναι ότι τα ατομικά προγράμματα θεραπείας δεν απευθύνονται μόνο στους πάσχοντες, αλλά έχουν και συμβουλευτικό χαρακτήρα για τα άτομα του περιβάλλοντος τους, ώστε και αυτά να μάθουν πώς να τους χειρίζονται και να τους βοηθούν στο σπίτι. Πέρα από αυτά όμως, στο ΚεΦΙΑπ της Ξάνθης έχουν δημιουργηθεί προγράμματα για την ομαδική ενασχόληση με αντικείμενα όπως η ζωγραφική, η μουσική, ο χορός, η γυμναστική, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και η δημιουργία κοσμήματος. «Αυτό, πέρα από το γνωστικό αντικείμενο που διδάσκεται, βοηθά παράλληλα στην κοινωνικοποίηση των ατόμων αυτών και σπάζει την μοναξιά, την έλλειψη κοινωνικών συναναστροφών και την απομόνωσή τους» λέει ο συνομιλητής μας, προσθέτοντας: «Τα ομαδικά προγράμματα του κέντρου δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν χωρίς τη βοήθεια των εθελοντών. Οι εθελοντές εκφράζουν ένα υγιές κομμάτι της κοινωνίας μας, προσφέρουν αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες τους σε ένα ευαίσθητο κοινωνικά τομέα, αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση και τους αξίζει κάθε έπαινος και ευχαριστία. Πρόκειται για τις κυρίες Χρυσούλα Χαμαλίδου (υπεύθυνη για την ομάδα ζωγραφικής), Αφροδίτη Βαρβογλη (για την ομάδα που ασχολείται με την κατασκευή κοσμήματος), Κυριακή Τζανόγλου (για τα μαθήματα μουσικής), Αμαλία Χασαποπούλου (για την ομάδα εκμάθησης ηλεκτρονικών υπολογιστών) και Ελένη Μίχογλου (υπεύθυνη της ομάδας γυμναστικής). Οι δε μονάδες ηλεκτρονικών υπολογιστών που διαθέτουμε είναι ευγενική προσφορά του κέντρου εκμάθησης ηλεκτρονικών υπολογιστών “Σύστημα”».
Κλείσαμε τη συνομιλία μας με τον κ. Γεωργίου να δηλώνει ότι «υπάρχουν πάντα περιθώρια βελτίωσης των παρεχομένων υπηρεσιών», λέγοντας: «Συνήθως μια φορά την εβδομάδα γίνεται συνάντηση όλων των μελών και από κοινού συζητούνται τα προβλήματα και τίθενται στόχοι. Η άσχημη οικονομική συγκυρία την οποία διέρχεται ο τόπος έχει σίγουρα επηρεάσει τις συνθήκες δουλειάς μας και τις παρεχόμενες υπηρεσίες, όμως μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας προσπαθούμε πάντα για το καλύτερο. Οι συνεργάτες του κέντρου είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι στη σημασία του έργου που επιτελούν. Έχουν συνήθως να ασχοληθούν με χρόνια περιστατικά που χρειάζονται υπομονή και κατανόηση και όπου η πρόοδος και η βελτίωση των ικανοτήτων έρχονται μετά από πολύ κόπο και προσπάθεια».
