Πολλά θα γραφούν και θα ειπωθούν με αφορμή τη σημερινή παγκόσμια ημέρα του περιβάλλοντος. Εμείς επαναφέρουμε πρόσφατη αναδημοσίευσή μας με απλές, πικρές, τεκμηριωμένες αλήθειες. Όσοι θέλουν να καταλάβουν, το έχουν κάνει ήδη. Οι υπόλοιποι απλά θα θυμούνται κάθε ζήτημα στις αντίστοιχες παγκόσμιες ημέρες-πανηγύρια ή μνημόσυνα…
Έκθεση-καταπέλτης για τη ζωή στον πλανήτη δημοσιεύτηκε την προηγούμενη εβδομάδα από τη Διακυβερνητική Επιστημονική και Πολιτική Πλατφόρμα για τη Βιοποικιλότητα και τις Υπηρεσίες Οικοσυστημάτων (I.P.B.E.S.), μία ομάδα από 145 εμπειρογνώμονες από πενήντα χώρες του Ο.Η.Ε.
Η έκθεση εγκρίθηκε στην έβδομη σύνοδο της I.P.B.E.S. που έγινε στο Παρίσι (μεταξύ 29 Απρίλη και 4 Μάη) και βασίστηκε σε συστηματική παρακολούθηση δεκαπέντε χιλιάδων επιστημονικών και κυβερνητικών πηγών την τελευταία τριετία, καταγράφοντας τις αλλαγές που έχει υποστεί ο πλανήτης τις τελευταίες πέντε δεκαετίες. Το συμπέρασμα είναι απίστευτα ανησυχητικό: τις επόμενες δεκαετίες κινδυνεύουν με εξαφάνιση γύρω στο ένα εκατομμύριο είδη από τα οκτώ εκατομμύρια που υπάρχουν στον πλανήτη! Η έκθεση αναφέρει ότι κινδυνεύει το 40% των αμφίβιων, το 33% των κοραλλιών και πάνω από το ένα τρίτο όλων των θαλάσσιων θηλαστικών. Οι αιτίες συνδέονται με τον τρόπο οικονομικής ανάπτυξης που σύμφωνα με την έκθεση είναι κατά σειρά:
- Αλλαγές στη χρήση γης και θαλασσών
- Απευθείας εκμετάλλευση των οργανισμών (υπεραλίευση κτλ)
- Κλιματική αλλαγή (λόγω του διπλασιασμού των εκπομπών ρύπων από το 1980)
- Μόλυνση
- Είδη που επεκτείνονται εις βάρος άλλων.
Ορισμένα ακόμα συμπεράσματα της έκθεσης αναφέρουν ότι:
- Τα τρία τέταρτα των γαιών και περίπου 66% των παράκτιων περιοχών έχουν υποστεί ανθρώπινες παρεμβάσεις
- Πάνω από το ένα τρίτο της γης και το 75% των πηγών νερού χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες ή τη ζωική παραγωγή
- Η καταστροφή των παράκτιων βιοτόπων οδηγεί στον αυξημένο κίνδυνο πλημμυρών και τυφώνων σε κατοικημένες περιοχές με πληθυσμό πάνω από εκατό εκατομμύρια άτομα
- Το 2015 η υπεραλίευση έπιασε επίπεδα-ρεκόρ. Μόλις το 7% των ψαριών αλιεύτηκε σε επιτρεπόμενα επίπεδα. Το 60% αλιεύτηκε στο μέγιστο επιτρεπόμενο όριο και το 33% ξεπέρασε το όριο αυτό
- Από το 1992 οι αστικές περιοχές του πλανήτη έχουν διπλασιαστεί
- Η συσσώρευση πλαστικών στις θάλασσες έχει δεκαπλασιαστεί από τη δεκαετία του 1980, δημιουργώντας τετρακόσιες «νεκρές ζώνες» στους ωκεανούς, συνολικής επιφάνειας μεγαλύτερης από τη Μεγάλη Βρετανία
- Αν δεν παρθούν ριζοσπαστικά μέτρα, η αρνητική πορεία θα συνεχιστεί μέχρι το 2050.
Ακόμα και να πιαστεί ο στόχος της διάσκεψης του Παρισιού για αποτροπή της αύξησης της θερμοκρασίας κατά δύο βαθμούς Κελσίου (στόχος που οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν ανεπαρκή), ο κίνδυνος θα εξακολουθήσει να υπάρχει, γιατί δεν αφορά μόνο την κλιματική αλλαγή αλλά τον τρόπο οικονομικής ανάπτυξης που σήμερα υπάρχει στον πλανήτη.
Για όσους πιστεύουμε ότι ο καπιταλισμός καταστρέφει τον πλανήτη, η έκθεση αυτή δεν αποτελεί τόσο μεγάλη έκπληξη. Έχουμε συνηθίσει άλλωστε να διαβάζουμε εκθέσεις που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, χωρίς οι ηγέτες των καπιταλιστικών χωρών να νοιάζονται ιδιαίτερα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η έκθεση του Διακυβερνητικού Πάνελ για την Κλιματική Αλλαγή (I.P.C.C.) που απλά… χαιρετίστηκε από την 24η διάσκεψη του O.H.E. για το κλίμα (COP24), που έγινε στο Κατοβίτσε της Πολωνίας τον περσινό Δεκέμβρη, χωρίς όμως οι 196 χώρες να συμφωνήσουν στη μείωση στον ενάμιση βαθμό (αντί για δύο) του ορίου αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη.
Το ζήτημα όμως είναι να μη μείνουμε μόνο στις διαπιστώσεις, αλλά να κάνουμε πράξη την αντίσταση στην περιβαλλοντική καταστροφή, αποτρέποντας περαιτέρω παρεμβάσεις και νομοθετήματα που την αυξάνουν. Γνωρίζοντας πάντοτε ότι όποιος επιμέρους αγώνας και να γίνει, αν δεν ανατραπεί ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, το περιβάλλον δεν θα σωθεί τελικά και τα χειρότερα μας περιμένουν. Κι αυτό γιατί ο καπιταλισμός παράγει με βάση το κέρδος και όχι το περιβάλλον ή τις ανθρώπινες ανάγκες. Αυτό μας το υπενθυμίζει καθημερινά και σε μαζική κλίμακα!
