Παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου σήμερα. Το βιβλιοπωλείο «Δύο» θα την τιμήσει το πρωί (11.00) του Σαββάτου 5 Απριλίου, μέσα από μια διαδραστική αφήγηση παραμυθιού που απευθύνεται κυρίως σε παιδιά του νηπιαγωγείου και των πρώτων τάξεων του δημοτικού σχολείου.
Κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου -ημέρα που γεννήθηκε ο μεγάλος Δανός παραμυθάς Hans Christian Andersen- γιορτάζεται η παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου, που καθιερώθηκε το 1966 από τη Διεθνή Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα (Ιnternational Board on Books for Young People – Ι.Β.Β.Υ.). Κάθε χρόνο, ένα διαφορετικό εθνικό τμήμα της I.B.B.Y. ετοιμάζει ένα μήνυμα και μια αφίσα που διανέμονται σε όλο τον κόσμο, με σκοπό να τονίσουν την αξία των βιβλίων και της ανάγνωσης και να ενθαρρύνουν τη διεθνή συνεργασία για την ανάπτυξη και τη διάδοση της παιδικής λογοτεχνίας.
Για φέτος, υπεύθυνο για το υλικό του εορτασμού είναι το τμήμα της Ιρλανδίας. Το μήνυμα της ημέρας έγραψε η πολυβραβευμένη Ιρλανδή συγγραφέας Siobhán Parkinson, που έχει γράψει περισσότερα από 25 βιβλία, αρκετά από τα οποία έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Έχει υπηρετήσει στην Ι.Β.Β.Υ. ως συνυπεύθυνη της έκδοσης του περιοδικού «Bookbird», ασχολείται με την έκδοση παιδικών βιβλίων και με τη διδασκαλία δημιουργικής γραφής. Συνεργάζεται με πολλά σχολεία και φροντίζει ιδιαίτερα τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Την αφίσα τη φιλοτέχνησε η πολυβραβευμένη Ιρλανδή εικονογράφος, συγγραφέας και δημιουργός κινουμένων σχεδίων Niamh Sharkey. Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες.
Σε όλες τις χώρες, τα παιδιά, οι συγγραφείς, οι εικονογράφοι, οι μεταφραστές, οι βιβλιοθηκάριοι, οι εκδότες και οι εκπαιδευτικοί γιορτάζουν αυτή την παγκόσμια ημέρα με διάφορες εκδηλώσεις σε σχολεία, βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία, πλατείες και άλλους χώρους, δείχνοντας έτσι την αγάπη και το ενδιαφέρον τους για τα βιβλία και το διάβασμα.
Το Ελληνικό Τμήμα της Ι.Β.Β.Υ./Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, φρόντισε να μεταφραστεί το μήνυμα στα ελληνικά και παρότρυνε τους φορείς που ενδιαφέρονται για τα παιδιά και τα βιβλία τους, να συμβάλουν στον εορτασμό της ημέρας.
Το φετινό μήνυμα
Γράμμα στα παιδιά του κόσμου – Siobhán Parkinson (Ιρλανδία)
Συχνά οι αναγνώστες ρωτούν τους συγγραφείς πώς γίνεται και γράφουν τις ιστορίες τους -από πού έρχονται οι ιδέες; Από τη φαντασία μου, απαντάει ο συγγραφέας. Α, μάλιστα, μπορεί να πουν οι αναγνώστες. Αλλά πού είναι η φαντασία σας κι από τι είναι φτιαγμένη, κι έχουν όλοι φαντασία; Α, λέει τότε ο συγγραφέας, η φαντασία είναι μέσα στο κεφάλι μου βέβαια και είναι φτιαγμένη από εικόνες και λέξεις, αναμνήσεις και ίχνη από άλλες ιστορίες και λέξεις, κομμάτια από πράγματα και μελωδίες και σκέψεις και πρόσωπα και τέρατα και σχήματα και λέξεις, κινήσεις και λέξεις, κύματα και αραβουργήματα και τοπία και λέξεις, αρώματα και αισθήματα και χρώματα και ρίμες και μικρούς ήχους και ξαφνικούς θορύβους και γεύσεις κι εκρήξεις ενέργειας και γρίφους και αύρες και λέξεις. Και στροβιλίζονται όλα εκεί μέσα και τραγουδούν κι αλλάζουν διαρκώς σαν τα βλέπεις από καλειδοσκόπιο κι αιωρούνται και κάθονται και σκέφτονται και τσιγκλούν το κεφάλι.
Βέβαια φαντασία έχει ο καθένας, διαφορετικά δε θα μπορούσαμε να ονειρευόμαστε. Η φαντασία του καθενός, ωστόσο, δεν έχει μέσα της το ίδιο υλικό. Στους μάγειρες ίσως περιέχει γεύσεις κυρίως και στους ζωγράφους χρώματα και σχήματα κυρίως. Όμως η φαντασία των συγγραφέων είναι γεμάτη κυρίως από λέξεις. Με λέξεις λειτουργεί επίσης και η φαντασία εκείνων που διαβάζουν ή ακούνε ιστορίες. Η φαντασία του συγγραφέα πλάθει και ανακατεύει και φτιάχνει ιδέες και ήχους και φωνές και χαρακτήρες και γεγονότα μέσα στην ιστορία και η ιστορία είναι φτιαγμένη από λέξεις και μόνο, στρατιές από κουλουριαστά σημαδάκια που γεμίζουν τις σελίδες. Έρχεται τότε ο αναγνώστης και τα σημαδάκια ζωντανεύουν. Μένουν στη σελίδα, εξακολουθούν να μοιάζουν με στρατιές, αλλά τρεχοβολούν και στη φαντασία του αναγνώστη και ο αναγνώστης τώρα σχηματίζει και συνδέει έτσι τις λέξεις, ώστε η ιστορία να εκτυλίσσεται μέσα στο δικό του ή στο δικό της το κεφάλι, όπως έκανε κάποτε στο κεφάλι του συγγραφέα.
Αυτός είναι ο λόγος που ο αναγνώστης είναι εξίσου σημαντικός για την ιστορία με το συγγραφέα. Υπάρχει μόνο ένας συγγραφέας για κάθε ιστορία, υπάρχουν όμως εκατοντάδες ή χιλιάδες ή μπορεί και εκατομμύρια αναγνώστες, που διαβάζουν στη γλώσσα του συγγραφέα, ή σε άλλες γλώσσες στις οποίες μπορεί να έχει μεταφραστεί. Χωρίς τον συγγραφέα η ιστορία δε θα είχε γεννηθεί ποτέ. Αλλά χωρίς τις χιλιάδες των αναγνωστών σε όλο τον κόσμο, η ιστορία δεν θα είχε ζήσει όλες τις ζωές που θα μπορούσε να ζήσει.
Κάθε αναγνώστης μιας ιστορίας έχει κάτι κοινό με κάθε άλλο αναγνώστη της. Ξεχωριστά ο καθένας, αλλά και μαζί κατά κάποιον τρόπο, ξαναδημιουργούν την ιστορία του συγγραφέα στη δική τους φαντασία – μια πράξη που είναι ταυτόχρονα ιδιωτική και δημόσια, προσωπική και κοινή, ατομική και διεθνής. Κι αυτό ίσως είναι ό,τι καλύτερο μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι.
Συνεχίστε να διαβάζετε!
(μετάφραση: Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου)
«Η Μαίρη Πινέζα» και η Μαρία Μέγα
Η πολυποίκιλη δράση στο βιβλιοπωλείο «Δύο» θα υλοποιηθεί από τη νηπιαγωγό Μαρία Μέγα, η οποία εξηγεί σε συνομιλία μας:
«Διάλεξα ένα μεγάλο –ξεφεύγει από τα συνηθισμένα- βιβλίο που θεωρώ ότι είναι πρωτότυπο και λέγεται “Η Μαίρη Πινέζα”. Είναι μια καλή αφορμή για να ανακαλύψουν τα παιδιά την απόλαυση της ανάγνωσης, με τη βοήθεια και της εικονογράφησης που σε συνδυασμό με το μεγάλο κείμενο ενδείκνυται κυρίως για μικρές ηλικίες. Τόσο για την καλλιέργεια αναγνωστικών δεξιοτήτων όσο και για την ίδια τη χαρά της ανάγνωσης. Να ταξιδέψουν τα παιδιά με τη φαντασία τους μέσω του βιβλίου».
Αυτό που θα γίνει δεν περιορίζεται σε μια απλή ανάγνωση. «Θα το εμπλουτίσουμε με θεατρικό παιχνίδι, με ηχο-ιστορία και με φωτογραφίες» λέει η συνομιλήτριά μας. «Ουσιαστικά είναι ένα βιβλίο χωρίς τέλος κι εμείς θα προσπαθήσουμε να συνεχίσουμε την πλοκή, να φανταστούμε πού αλλού θα μπορούσε να ταξιδέψει η Μαίρη, να φτιάξουμε τη συνέχεια της ιστορίας και να την εικονογραφήσουμε. Θα δούμε και λίγο πώς φτιάχνεται ένα βιβλίο, τι είναι η εικονογράφηση, ο συγγραφέας, η έκδοση».
Η ιδέα και εισφορά της εκδήλωσης στον παιδικό κόσμο, δεν σταματούν εδώ. «Θα ήθελα αυτά που θα φτιάξουμε με τα παιδιά να τα φωτοτυπήσουμε και να μείνουν εδώ στο βιβλιοπωλείο» λέει η Μαρία Μέγα. «Να έρχονται άλλα παιδιά και να τα βλέπουν εδώ στο τμήμα του παιδικού βιβλίου. Κι αν θέλουν να συνεχίζουν το βιβλίο, προσθέτοντας δικές τους εικόνες, τη συνέχεια της ιστορίας και να εμπλουτίζεται συνέχεια».
Σε καιρούς δύσκολους που η εικόνα φαίνεται να κυριαρχεί, αναρωτιέται κανείς για την απήχηση τέτοιων πρωτοβουλιών. «Αυτές οι δράσεις προσελκύουν γονείς που ασχολούνται με τα παιδιά τους, που είναι φιλικοί προς το βιβλίο και τους ενδιαφέρει να το μεταδώσουν αυτό και στα παιδιά» λέει η νηπιαγωγός. «Ίσως είναι και λίγο θέμα marketing. Συχνά βλέπουμε μια κακή παιδική παράσταση, που όμως προσελκύει κοινό από το “όνομα” που έχει». Και κλείνει τη συνομιλία μας με τα ακόλουθα χαρακτηριστικά λεγόμενά της:
