Ανακοίνωση ενάντια στη στοχοποίηση του σκιτσογράφου Μιχάλη Κουντούρη για σκίτσα του στην “Εφημερίδα των Συντακτών” εξέδωσε η Λέσχη Ελλήνων Γελοιογράφων, ενώ το ζήτημα σχολίασε και ο ίδιος. Παραθέτουμε τα κείμενα:
Λέσχη Ελλήνων Γελοιογράφων
Δύο γελοιογραφίες του Μιχάλη Κουντούρη στην “Εφημερίδα των Συντακτών” που στηλίτευαν το έγκλημα που διεξάγεται στη Λωρίδα της Γάζας, ήταν αρκετές για να ξεκινήσει μια εξοργιστική επιχείρηση στοχοποίησης και απαξίωσης του εκλεκτού συναδέλφου και της δουλειάς του. Η επίθεση αυτή, δυστυχώς, δεν μας αιφνιδιάζει. Είναι η πολλοστή φορά που επιστρατεύεται η βαριά κατηγορία του αντισημιτισμού για να εξουδετερωθεί η άποψη ένας σκιτσογράφου που επιλέγει να καυτηριάσει την πολιτική του Ισραήλ απέναντι στην Παλαιστίνη και χρησιμοποιεί ως «πρώτη ύλη» την Ιστορία. Συστηματική είναι επίσης η προσπάθεια των επίδοξων λογοκριτών να προσπαθούν να δικαιολογήσουν ως μια «κακή ελληνική γελοιογραφική παράδοση» το γεγονός ότι βάλλουν κατά σύστημα κατά κορυφαίων γελοιογράφων που η πορεία τους, οι ευαισθησίες και το ήθος τους, είναι καταγεγραμμένα με χρυσά γράμματα στην ιστορία του τύπου και γι αυτό έχουν επιβραβευθεί από την εμπιστοσύνη και την αγάπη των αναγνωστών.
Στην περίπτωση του Μιχάλη Κουντούρη αστοχούν διπλά, γιατί πρόκειται για τον έλληνα γελοιογράφο με τις περισσότερες διεθνείς διακρίσεις. Προφανώς όλος ο πλανήτης αποτελεί μια «κακή ελληνική παράδοση». Ως Λέσχη Ελλήνων Γελοιογράφων εκφράζουμε τη συμπαράστασή μας στον Μιχάλη Κουντούρη και διαβεβαιώνουμε πως τέτοιες επιθέσεις δεν θα μένουν αναπάντητες. Γνωρίζουμε πως ως κρίνοντες, κρινόμαστε. Το επιδιώκουμε άλλωστε. Ωστόσο είναι εντελώς διαφορετική η σκληρή, ακόμα και η κακοπροαίρετη κριτική από τη συκοφαντία και τη «δολοφονία χαρακτήρα». Πόσω μάλλον όταν στιγματιζόμαστε ως φορείς απόψεων τις οποίες πολεμάμε καθημερινά μέσα από τη δουλειά μας, όπως ο ρατσισμός, ο αντισημιτισμός και η μισαλλοδοξία.
Το σχόλιο του Μιχάλη Κουντούρη
Στις 30 Μαρτίου 2018, δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι της Παλαιστίνης συγκεντρώνονται σε πέντε σημεία κατά μήκος των συνόρων της Λωρίδας της Γάζας σε μια κινητοποίηση γνωστή σε όλους ως «Πορεία της Επιστροφής». Ο ισραηλινός στρατός απαντά στην κινητοποίηση με πυρά. Πέφτουν οι πρώτοι νεκροί. 6 Απριλίου, η λίστα μετρά 24 νεκρούς. 10 Απριλίου, δημοσιεύεται το σκίτσο του κρατούμενου που φέρει στο πέτο τη Λωρίδα της Γάζας στη θέση του κίτρινου αστεριού. Την ίδια μέρα δημοσιοποιείται βίντεο που καταγράφει ισραηλινό ελεύθερο σκοπευτή να πυροβολεί άοπλο Παλαιστίνιο, πανηγυρίζοντας για την «επιτυχία» του. 11 Απριλίου, την επομένη, δημοσιεύεται στην “Εφημερίδα των Συντακτών” το σκίτσο του ελεύθερου σκοπευτή με τις ματωμένες παλάμες πάνω στο Τείχος των Δακρύων.
Και τα δύο σκίτσα προκάλεσαν την αντίδραση της ισραηλινής πρεσβείας. Ως αποτέλεσμα, η εφημερίδα λαμβάνει προς δημοσίευση δύο επιστολές από την πρέσβη του Ισραήλ και μία επιστολή-άρθρο του δημοσιογράφου Βίκτωρος Ισαάκ Ελιέζερ. Την ίδια μέρα που δημοσιεύεται η επιστολή του Β.Ι. Ελιέζερ, ο συνάδελφος Δημήτρης Ψαρράς σε άρθρο του με τίτλο «Δεν ξεχνούμε το ολοκαύτωμα» εκφράζει κατηγορηματικά τη διαφωνία του με τα σκίτσα, αναφέρεται στα «όρια της ελευθερίας στον τύπο και ειδικά στην πολιτική γελοιογραφία» και δεν διστάζει να με στοχοποιήσει και αυτός ως αντισημίτη. Ο καλός συνάδελφος μεταξύ άλλων, κάνει σαφές προς κάθε κατεύθυνση ότι τα σκίτσα μου δεν εκφράζουν σε καμία περίπτωση την ούτως ή άλλως γνωστή θέση της εφημερίδας κατά του αντισημιτισμού. Σωστά. Εξάλλου, κανείς δεν περιμένει από την εφημερίδα, ανεξάρτητη και πολυφωνική από τη γέννησή της, να ταυτίζει τη γραμμή της με ένα σκίτσο ή ένα άρθρο. Παρά ταύτα, δεν επιτρέπω σε κανέναν να επικαλείται αυτή την «ποικιλομορφία των απόψεων» και -διαφωνώντας μαζί μου «ρητά ή υπόρρητα από τις στήλες της» (sic)- να με εξομοιώνει με κάθε είδους Πλεύρη και να υπονοεί ρατσιστικές θέσεις και συμπεριφορές εκ μέρους μου.
Συστατικό στοιχείο της τέχνης της γελοιογραφίας είναι η σάτιρα. Και η σάτιρα εξ ορισμού καυτηριάζει, στηλιτεύει, κρίνει. Είναι ασεβής και είναι αυθάδης. Θεωρούσα ανέκαθεν καθήκον, υποχρέωση και τιμή μου, η δουλειά μου να στρατεύεται ενάντια στις εξουσίες, τους φασισμούς, την αδικία. Απέναντι στις γενοκτονίες, στα καθεστώτα που φυλακίζουν ανηλίκους (#freeahedtamimi) και δολοφονούν αθώους, απέναντι στους ελεύθερους σκοπευτές. Όμως, δεν θεωρώ ούτε καθήκον ούτε και υποχρέωσή μου να λογοδοτήσω σε κανέναν άλλο, πέρα από τη συνείδηση και τους αναγνώστες μου.
