Επανέρχεται στην επικαιρότητα το πολύκροτο ζήτημα του –σημαντικού σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις- τάφου που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στον μνημειακό περίβολο του Τύμβου Καστά, στην αρχαία Αμφίπολη.
Στην περιοχή -η οποία φυλάσσεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα από μεγάλη αστυνομική δύναμη- καταγράφεται έντονη κινητικότητα, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες το υπουργείο Πολιτισμού έχει ενημερωθεί για όλες εξελίξεις.
Τα ερωτήματα που γεννιούνται είναι πολλά. Ωστόσο, η προϊσταμένη της ΚΗ΄ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κατερίνα Περιστέρη τηρεί σιγή ιχθύος για το ζήτημα, ενώ ενημερώνει καθημερινά για όλες τις αρχαιολογικές ανακαλύψεις της το υπουργείο Πολιτισμού. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία (που παρουσιάστηκαν από την κα Περιστέρη τον Μάρτιο στην 27η αρχαιολογική επιστημονική συνάντηση που διεξήχθη στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης), κατά τη διεξαγωγή των ανασκαφών στον λόφο Καστά τα δύο τελευταία έτη, αποκαλύπτεται ένας μοναδικός ταφικός περίβολος στον κόσμο. Αυτό επεσήμανε η ίδια, λόγω του μεγέθους του που αγγίζει τα πεντακόσια περίπου μέτρα, με ακριβείς αναλογίες ύψους τριών μέτρων και συνολικού μήκους 497 μέτρων.
Τον Ιούνιο, μετά τη χρηματοδότηση των 100.000 ευρώ από το υπουργείο Πολιτισμού, οι ανασκαφές που είχαν σταματήσει λόγω χειμερινής περιόδου συνεχίστηκαν, με την προϊσταμένη της ΚΗ΄ Ε.Π.Κ.Α. να απομακρύνει αρχικά τους τόνους χώματος που σκέπαζαν τον λόφο Καστά και στη συνέχεια να ολοκληρώνει την ανασκαφή τού μεγαλοπρεπούς ταφικού περιβόλου που χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ.
Όπως είχε επισημάνει η ίδια στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων στην 27η αρχαιολογική επιστημονική συνάντηση, «κατά την περίοδο που χρονολογείται ο ταφικός περίβολος, μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου μέχρι το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα, διαδραματίζονται σπουδαία ιστορικά γεγονότα στην περιοχή της Αμφίπολης. Σημαντικοί στρατηγοί και ναύαρχοι του Μ. Αλεξάνδρου σχετίζονται με την περιοχή. Εδώ ο Κάσσανδρος εξορίζει και θανατώνει το 311 π.Χ. τη νόμιμη σύζυγο του Μ. Αλεξάνδρου Ρωξάνη και τον γιό του Αλέξανδρο Δ΄».
Ο ταφικός περίβολος χρονολογείται γύρω στο 325 – 300 π.Χ. και φέρεται να έχει την υπογραφή τού Δεινοκράτη, φημισμένου αρχιτέκτονα της εποχής που σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία ήταν και στενός φίλος του Μ. Αλεξάνδρου. Οικοδομήθηκε από θασίτικο μάρμαρο που μεταφέρθηκε στην περιοχή με ειδικά πλοιάρια, ενώ οι μαρμάρινοι δόμοι από την Αλυκή της Θάσου τοποθετήθηκαν με ειδικούς γερανούς, κατασκευασμένους από ξύλο, σίδηρο και μολύβι, ίχνη των οποίων βρέθηκαν κατά την αρχαιολογική ανασκαφή. Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες, ένα μεγάλο μέρος του περιβόλου έχει αποξηλωθεί κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη του να μη βρίσκονται στη θέση τους. Μια ευρύτερη έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της Αμφίπολης στην προσπάθεια να εντοπιστούν τα χαμένα αρχιτεκτονικά μέλη, οδήγησε την Κατερίνα Περιστέρη και τους συνεργάτες της στην περιοχή του χώρου του μνημείου του Λέοντα της Αμφίπολης, όπου τα χαμένα μέλη του περιβόλου βρέθηκαν είτε διάσπαρτα είτε εντοιχισμένα στη βάση του Λέοντα. Η χρονολόγηση τόσο του ταφικού περιβόλου όσο και του Λέοντα συμπίπτει και ανήκει στο τελευταίο τέταρτο του 4π.Χ. αιώνα.
«Μετά την ανακάλυψη του ταφικού περιβόλου του τύμβου Καστά, όπως απέδειξε η έρευνα μας, το ταφικό μνημείο του Λεόντα συνδέεται με το ταφικό σήμα του τύμβου που στην πραγματικότητα είναι το θεμέλιο του και τοποθετείται στην κορυφή του τύμβου βάσει και της γεωμετρίας που μας δίνει ο ταφικός περίβολος» είπε κατά την παρουσίαση των ανασκαφών της η προϊσταμένη της ΚΗ΄ Ε.Π.Κ.Α.
Παρουσιάζοντας τα νέα ανασκαφικά δεδομένα, με αρχιτεκτονική τεκμηρίωση για τον τρόπο και τον τόπο κατασκευής του μνημείο του Λέοντα της Αμφίπολης, ο διεθνώς αναγνωρισμένος αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής τόνισε ότι τα χαμένα μέλη του ταφικού περιβόλου αποτελούν σήμερα τη βάση του Λέοντα της Αμφίπολης, ενώ η κλίση των μαρμάρινων δόμων αποδεικνύει την κυκλική φορά τους και ότι είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι του μεγάλου ταφικού περιβόλου. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον κ. Λεφαντζή, ο περήφανος Λέοντας της Αμφίπολης με ύψος 5,20 μέτρων, αποδεικνύεται πως ήταν στην κορυφή του ταφικού μνημείου του Καστά, πάνω σε ένα μαρμάρινο βάθρο που τα κομμάτια του μεταφέρθηκαν από τα λατομεία της Θάσου, με ειδικές σχεδίες και ξύλινα κάρα που τραβούσαν βόδια εργασίας. Ο Λέοντας της Αμφίπολης, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, φέρεται ότι φιλοτεχνήθηκε στο συγκεκριμένο σημείο, χωρίς να είναι γνωστό ακόμη το όνομα του μεγάλου γλύπτη της εποχής.
