Διάλεξη-εκδήλωση με θέμα «Χαρίσιος Βαμβακάς, ο ευπατρίδης πολιτικός και διπλωμάτης – Η συμβολή του στην ενσωμάτωση της δυτικής Θράκης στην Ελλάδα» με τον πρέσβη ε.τ. και πρόεδρο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Αλέξανδρο Αλεξανδρή, διοργανώνεται το βράδυ (20.00) της Παρασκευής 25 Ιανουαρίου στο Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης.
Ο Χαρίσιος Βάμβακας (1872-1952) ήταν γόνος πλούσιας εμπορικής οικογένειας από την Κοζάνη. Σπούδασε νομικά στη Γενεύη και μετέβη στην Κωνσταντινούπολη όπου συνδέθηκε με τον Πατριάρχη Ιωακείμ τον Γ’. Το 1911 ήρθε στην Ελλάδα και τέθηκε στην υπηρεσία της πολιτικής του Ελευθέριου Βενιζέλου, ο οποίος τον εκτιμούσε και τον εμπιστευόταν τόσο, ώστε τον πήρε μαζί του στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης του Παρισιού ως αντιπρόσωπο της ελληνικής κυβέρνησης για τα ζητήματα της Θράκης και του αλύτρωτου ελληνισμού της.
Το 1919 οι Βούλγαροι, σε εφαρμογή των συμφωνηθέντων με τη Συνθήκη του Νεϊγύ, αποχώρησαν από τη δυτική Θράκη και η περιοχή τέθηκε υπό διασυμμαχικό έλεγχο και το καθεστώς διακυβέρνησής της καθορίστηκε με διάταγμα του αρχιστρατήγου Συμμαχικών Δυνάμεων Ανατολής Φρανσαί Ντ’ Εσπεραί, που όρισε αντιπρόσωπό του τον Γάλλο στρατηγό Σαρπύ. Ο Βάμβακας ορίστηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο αντιπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στην περιοχή. Οι συνθήκες που αντιμετώπισε από την ανάληψη των καθηκόντων του στις 19 Σεπτεμβρίου 1919 ήταν κάτι παραπάνω από δύσκολες. Έπρεπε να αποδείξει την κυριαρχία του ελληνισμού σε μια Θράκη που δεν είχε Έλληνες!… Όφειλε επίσης να δημιουργήσει συμμαχίες με εκπροσώπους χωρών που επιβουλεύονταν τα εδάφη, η καθεμιά για δικούς της γεωστρατηγικούς λόγους. Το αποτέλεσμα της οκτάμηνης διπλωματικής δραστηριότητας που ανέπτυξε ήταν εντυπωσιακό. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος μιλούσε πλέον στους μεγάλους της Ευρώπης από θέση ισχύος.
Δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριζόταν κανείς πως διοικητής -ενόσω η Θράκη τελούσε υπό διασυμμαχική διοίκηση- δεν ήταν ο Σαρπύ, αλλά ουσιαστικά ήταν ο Χαρίσιος Βάμβακας. Οι εξελίξεις σύντομα δικαίωσαν τον αγώνα του. Στις 14 Μαΐου 1920 τα ελληνικά στρατεύματα με επικεφαλής το στρατηγό Ζυμβρακάκη έμπαιναν θριαμβευτικά στην Κομοτηνή. Οι σύμμαχοι αναγνώριζαν τη συμβολή της Ελλάδας στον πόλεμο και της επέστρεψαν κάτι που πάντοτε της ανήκε, τη Θράκη.
