Μέσα από μία μακρά και εξόχως ενδιαφέρουσα συνομιλία με την κοινωνική ψυχολόγο, καθηγήτρια του πανεπιστημίου της Αθήνας και ειδική επιστημονική σύμβουλο των Κέντρων Στήριξης Προγράμματος Ελληνομάθειας Μουσουλμανοπαίδων Θάλεια Δραγώνα, παρατίθενται όλα όσα αφορούν στο επιτυχημένο πρόγραμμα.
Πολλά έχουν γραφεί και ειπωθεί για τα ΚεΣΠΕΜ (δείτε το τελευταίο σχετικό με το πρόγραμμα δημοσίευμα του indexanthi.gr εδώ). Έτσι, μετερχόμενοι έναν άλλο τρόπο παρουσίασης, παρακάμπτουμε κάθε δικό μας σχόλιο και παραθέτουμε όσα από καρδιάς καταθέτει η κα Δραγώνα.
Ακούστε τι λέει η ίδια για την παράταση του προγράμματος ως τον Μάιο, για το παρόν, το μέλλον του και άλλα πολλά, με ενδιαφέροντα και εξόχως καταδεικτικό τρόπο.
Απάνθισμα
- Εμείς κατά κάποιο τρόπο έχουμε κλείσει ένα κύκλο. Η πιο συμβολική έκφραση του οποίου είναι ότι τώρα δουλεύουν για το πρόγραμμα και διδάσκουν ελληνικά, μέλη της μειονότητας που όταν ήταν παιδιά ήταν μαθητές μας. Πήγαν στο πανεπιστήμιο, πήραν ελληνικά πτυχία, γύρισαν πίσω, βρήκαν δουλειά στο πρόγραμμα και διδάσκουν ελληνικά στα δικά τους παιδιά. Και σας διαβεβαιώ ότι αυτοί είναι οι πιο κινητοποιημένοι, με μεγάλη αγωνία να πάνε καλά.
- Αυτό δείχνει το κλείσιμο ενός κύκλου, αν και στη δική μου λογική οι κύκλοι δεν κλείνουν ποτέ. Αλλά είναι ένα σπιράλ όπου οι κύκλοι συνεχίζονται. Άλλωστε χρειάζονται χρόνια ακόμη, αφού μιλάμε για μείωση των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων, με τα παιδιά να μην έχουν το ίδιο σημείο εκκίνησης.
- Το 2000 που μετρήσαμε τη διαρροή από την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, τα παιδιά της μειονότητας διέρρεαν κατά 65% όταν ο εθνικός μέσος όρος ήταν 6-7%. Τώρα διαρρέει το 28%. Οι δείκτες αλλάζουν σημαντικά, αλλά είναι ακόμη πολύ μακριά από τους εθνικούς δείκτες που σήμερα είναι περίπου στο 5%. Οι δείκτες που αλλάζουν έχουν σχέση με τις γενικότερες δυναμικές που αναπτύσσονται στην κοινωνία και στις οποίες έχουμε συμβάλει. Δεν οικειοποιούμαστε αυτές τις στατιστικές όπως κατηγορούν κάποιοι, απλά εμείς τις έχουμε μετρήσει και ξέρουμε τι σημαίνουν.
- Τελειώνουμε – στα πλαίσια του προγράμματός μας- μια εξαιρετικά αναλυτική και με βαθιά στοιχεία έρευνα αναφορικά με τη διαρροή. Αυτό γίνεται για να εξελιχθούν τα πράγματα και να μην ξαναγυρνάνε στον φαύλο κύκλο της ανισότητας.
- Έχουν γίνει καταπληκτικά πράγματα που δεν εξαντλούνται στο ποσοστό της ελληνομάθειας. Ωστόσο, πολλά πράγματα πρέπει να γίνουν ακόμη, σε μια εποχή που η χώρα στενάζει και που έχει τρομερές κοινωνικές ανισότητες, δυσκολίες στους οικονομικούς δείκτες και πολιτική αστάθεια. Η μειονότητα συμπυκνώνει αυτό που θα θέλαμε ν’ αλλάξει στον τόπο μας. Από ζητήματα διαφορετικότητας μέχρι ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Κι αν βλέπαμε ν’ αλλάζουν πράγματα εκεί, θα πιστεύαμε ότι μπορούν ν’ αλλάξουν παντού.
- Το σχολείο είναι υπεύθυνο για την εκπαίδευση, εμείς λειτουργούμε παράλληλα και υποβοηθητικά. Βοηθάμε με πολλούς τρόπους σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης με κέντρα που είναι στελεχωμένα με προσωπικό της μειονότητας και της πλειονότητας και ο κόσμος τα αισθάνεται δικά του. Ό,τι αισθάνεται δικό της η μειονότητα σε σχέση με την ελληνική κοινωνία, είναι ανυπολόγιστο κέρδος. Πώς αλλιώς μπορεί να μιλήσουμε για κοινωνική ένταξη, αν δεν αισθανθεί κάθε πολίτης δικούς του τους θεσμούς της χώρας;
- Η μητέρα στο ΚεΣΠΕΜ του Ιάσμου έκανε μαθήματα ελληνικών, πήρε δίπλωμα οδήγησης, μπήκε σε νυχτερινό σχολείο και μας ρώτησε με μεγάλη αγωνία αν θα συνεχιστεί η λειτουργία μας. Είπε ότι «εδώ είναι το σπίτι μας». Και ο μειονοτικός που αισθάνεται σπίτι του ένα θεσμό της πολιτείας, αξίζει τα εκατομμύρια που ξοδεύτηκαν μέχρι σήμερα και άλλα τόσα. Το παιδί που έλεγε «αν κλείσει το ΚεΣΠΕμ κανένας μας δεν θα τελειώσει το σχολείο», αυτό είναι ανυπολόγιστης σημασίας. Οι γονείς στον Κένταυρο που κάνουν μάθημα ελληνικών και έχουν μαζί τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας και στην μία τάξη κάνουν ελληνικά οι μαμάδες και στην άλλη τα παιδιά. Σε πολλές περιοχές στην μία τάξη είναι οι μαθητές και στην άλλη οι γονείς για να κάνουν ελληνικά. Και δεν είναι αρκετές οι καρέκλες και φέρνουν από το καφενείο. Και βγαίνουν φωτογραφίες καμαρώνοντας στον φακό που έχουν πάει στο μάθημα και φορώντας τα πιο ωραία τους ρούχα και μαντίλια, λες και τις καλείς σε δεξίωση. Και μάνες να σηκώνουν τα δάχτυλα στο σήμα της νίκης, υπονοώντας ότι αυτό είναι μια χειραφέτηση.
- Ο Εχίνος, ένα δύσκολο χωριό. Τα παιδιά δεν γράφονταν στο σχολείο με το επιχείρημα ότι δεν πήγαιναν σε δίγλωσσο νηπιαγωγείο. Και ήρθαν να γραφτούν στο ΚεΣΠΕΜ ζητώντας να κάνουν ελληνικά. Κι εμείς τα πήραμε, όχι πρωί για να μην είμαστε ανταγωνιστικοί με το σχολείο, αλλά απόγευμα. Κι αυτά όλα τα παιδιά ήξεραν ελληνικά όταν πήγαν στην πρώτη δημοτικού και δεν είχαν πάει στο νηπιαγωγείο. Ο ίδιος ο ιμάμης περίμενε σ’ ένα χωριό να φτάσει η κινητή μονάδα μας, περήφανος που θα γινόταν αυτό.
- Όλα αυτά δεν αγοράζονται με τίποτε και θέλουν χρόνια για να γίνουν. Θέλουν εμπιστοσύνη που δεν είναι εύκολο να κερδηθεί σ’ αυτή την κοινωνία. Θέλουν ανοιχτούς διαύλους, διαλεκτικές πρακτικές και την αίσθηση ότι αυτό ο τόπος είναι ο δικός τους.
- Το καλοκαίρι πήγαν κατασκήνωση στον Νέστο παιδιά της πλειονότητας και της μειονότητας ώστε να βρεθούν μαζί. Όλα αυτά είναι σημαντικά. Και δεν έγιναν μια κι έξω αλλά είναι μια βαθιά διεργασία που συνεχίζεται.
- Συνεχίζουμε έχοντας στραμμένη την προσοχή μας στα χιλιάδες παιδιά που έσπευδαν να γραφτούν από νωρίς μη τυχόν και χάσουν το πρόγραμμα. Αυτό είναι τόσο ανατροφοδοτικό, γι’ αυτό και μετά από δεκαεπτά χρόνια έχουμε τον ίδιο ενθουσιασμό και πάθος.
- Θα ήθελα πάρα πολύ να έρθουν να μας δουν από κοντά όλοι όσοι μας κατηγορούν, να συνομιλήσουν μαζί μας. Αυτό το από μακριά και λασπολογικό που ανθεί στη χώρα μας έχει φάει τα ψωμιά του. Εξ αιτίας του βρισκόμαστε στη σημερινή αθλιότητα, ακολουθώντας τέτοιες πρακτικές μέσα στα χρόνια. Όποιος έχει αμφιβολίες ή οποιαδήποτε κριτική, είναι καλύτερα να έρθει σ’ ένα πλαίσιο ανταλλαγής απόψεων. Αυτό που κάνουμε είναι πολύ δύσκολο. Και τέτοια πράγματα δεν περνάνε ποτέ άνετα και ωραία, μα με κόπο, εμπόδια, αντιθέσεις και διαξιφισμούς. Ενίοτε και με χυδαιότητες. Δεν έχουμε γίνει πλούσιοι, ό,τι κι αν φαντασιώνονται κάποιοι. Έχουμε ελεγχθεί πάμπολλες φορές και κανείς δεν μας χτύπησε στο οικονομικό, αφού δεν υπήρξε κάτι. Περνάνε τα χρόνια, είμαστε τακτικές καθηγήτριες στο πανεπιστήμιο της Αθήνας, θητεύσαμε σε διάφορες θέσεις, είμαστε χορτασμένοι άνθρωποι και δεν χρησιμοποιούμε το πρόγραμμα για προώθηση σε άλλα πεδία δόξης. Αντί να μένουμε στα γραφεία μας βρισκόμαστε σε βουνά και λάσπες, καθισμένοι ξυπόλητοι στις όχθες του Νέστου ή μέσα στον χειμώνα. Για να το κάνει κανείς αυτό, πρέπει να εμφορείται από μεγάλο πάθος και πίστη. Κάθε μέρα έχουμε και μια νέα ιδέα, δεν σταματά να μας απασχολεί νύχτα και μέρα, είναι ταυτισμένο με τη ζωή μας.
