Ο Ιούλιος οφείλει το όνομά του σε μια εξέχουσα ρωμαϊκή προσωπικότητα, τον Γάιο Ιούλιο Καίσαρα. Τον άνθρωπο που οργάνωσε το ρωμαϊκό κράτος και κατάφερε να ενοποιήσει πολιτικά, στρατιωτικά και πολιτιστικά, τα ποικίλα έθνη που είχαν κατακτήσει οι Ρωμαίοι.
Στον ίδιο οφείλεται και η μεταρρύθμιση και καθιέρωση του ημερολογίου από το 46 π.Χ., αυτού που ονομάστηκε Ιουλιανό και ίσχυε στην Ελλάδα ως τον Μάρτιο του 1923, οπότε και αντικαταστάθηκε από το Γρηγοριανό. Την ονομασία Ιούλιος στον μήνα αυτό την καθιέρωσε ο Μάρκος Αντώνιος για να τιμήσει το φίλο του Ιούλιο Καίσαρα που είχε γεννηθεί αυτό τον μήνα. Ο Ιούλιος ήταν ο πέμπτος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου και αντικατέστησε τον Κυρινάλη.
Ο λαός ονομάζει τον Ιούλιο “Αλωνάρη“, “Αλωνιστή” ή “Αλωνιάτη” γιατί αυτό τον μήνα γίνεται το αλώνισμα του σταριού. Ακόμα τον ονομάζει “Γυαλιστή” ή “Γυαλινό” επειδή τώρα γυαλίζουν (ωριμάζουν) τα σταφύλια. Επίσης “Χορτοθέρη” ή “Χορτοκόπο” γιατί κόβεται το χόρτο, “Χασκόμηνα” ή “Φουσκόμηνα” γιατί φουσκώνουν τα σύκα. Αν παρατηρήσει κανείς τις γιορτές του μήνα, θα διαπιστώσει ότι τιμώνται περισσότερο οι γιατροί! Κοσμάς και Δαμιανός την πρώτη Ιουλίου, Κυριακή στις 7, Κήρυκος στις 15, Μαρίνα στις 17, Παρασκευή στις 26, Παντελεήμονας στις 27. Κι αυτό γιατί το καλοκαίρι κυριαρχείται από αρρώστιες και επιδημίες και δυνατά –λόγω ζέστης- μικρόβια. Παλιότερα υπήρχε και η ελονοσία ενώ δεν υπήρχαν χάπια και αντιβιοτικά. Έτσι οι άνθρωποι εναπόθεταν τις ελπίδες τους στους αγίους τους οποίους τιμούσαν τον Ιούλιο.
Το ενδιαφέρον των αγροτών επικεντρώνεται στο αλώνισμα που θα φέρει το στάρι κι αυτό με τη σειρά του το ψωμί. Είναι η ώρα που ο αγρότης θα δρέψει τους καρπούς των κόπων του. Μέχρι αυτή την ώρα τον ζώνουν χίλιοι φόβοι για τη βροχή, τη φωτιά, το χαλάζι, ακόμα και το κακό μάτι. Το αλώνισμα ήταν μια επίπονη εργασία πριν τις θεριζοαλωνιστικές μηχανές. Γινόταν κάτω από τον καυτό ήλιο με άλογα ή βόδια. Ακολουθούσε το λίχνισμα, όπου ο αέρας ξεχώριζε τα άχυρα και άφηνε στο χωράφι μόνο τον καρπό. Όταν τελείωναν οι εργασίες, μάζευαν σωρό το στάρι, το σταύρωναν και χάραζαν ένα κύκλο για να γλιτώσουν από το κακό μάτι, ευχόμενοι «και του χρόνου». Αυτές οι διαδικασίες θυμίζουν τα Θαλύσια των αρχαίων, οι οποίοι μετά το αλώνισμα έμπηγαν στο σωρό του σταριού ένα φτυάρι. Η πράξη αυτή παίρνει τελετουργική μορφή ακόμα και σήμερα, ιδιαίτερα στην Κάρπαθο. Παλιότερα, όταν γινόταν το μέτρημα του σταριού παρίσταντο όσοι πληρωνόταν με στάρι: αγροφύλακας, παπάς, υδρονομέας, αλετράς, πιστικός και άλλοι. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας πληρωνόταν και το δεκατιάτικο, δηλαδή το ένα δέκατο της παραγωγής (το οποίο τώρα έχει μάλλον… άλλες μορφές). Ό,τι απόμενε αποθηκευόταν ενώ το πρώτο ψωμί το προσέφεραν πάντα σε κάποιον. Στη Θράκη το κάνουν κουλούρι -το “τζιτζιροκούλουρο“- και το προσφέρουν στον τζίτζιρα που με το τραγούδι του συνοδεύει τους θεριστάδες και τους αλωνιστάδες.
Όμορφες ανθρώπινες παραδόσεις που σήμερα φαντάζουν μακρινές και γραφικές. Παραδόσεις που έχουν τις ρίζες τους σε άλλες εποχές, τότε που κατά τον Καζαντζάκη «οι στέγες των ανθρώπων ήταν πιο μακριά και οι ψυχές πιο κοντά»…
Συνοπτικό επετειολόγιο του Ιουλίου
- Ο Ιούλιος γέννησε τους Κωνσταντίνο Τσάτσο, Νταϊάνα Σπένσερ, Ολίβια ντε Χάβιλαντ, Σίντνεϊ Πόλακ, Ντέμπορα Χάρι, Νταν Ακρόιντ, Πάμελα Άντερσον, Αργύρη Εφταλιώτη, Καρλ Λιούις, Αλέξανδρο Παναγούλη, Χέρμαν Έσσε, Ζαν-Ρενέ Λακόστ, Πατρίς Λουμούμπα, Φραντς Κάφκα, Τομ Κρουζ, Λέο Γιάνατσεκ, Λούις Άρμστρονγκ, Τζουζέπε Γκαριμπάλντι, Νιλ Σάιμον, Τζίνα Λολομπριτζίτα, Μπιλ Γουίδερς, Άννα Φόνσου, Νίκο Ζιώγαλα, Ζαν Κοκτό, Τζορτζ Μπους, Σιλβέστερ Σταλόνε, Φρίντα Κάλο, Μπιλ Χάλεϊ, Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, Ρίνγκο Σταρ, Νίκο Ξυλούρη, Εντγκάρ Ντεγκά, Γούσταβ Μάλερ, Άρθουρ Έβανς, Ερνστ Μπλοχ, Αντζέλικα Χιούστον, Τζον Ροκφέλερ, Νέλσον Μαντέλα, Μερσέντες Σόσα, Νίκολα Τέσλα, Μπάρμπαρα Κάρτλαντ, Τομ Χανκς, Κόρτνεϊ Λαβ, Στρατή Τσίρκα, Τζόρτζιο ντε Κίρικο, Καμίλ Πισαρό, Καρλ Ορφ, Μαρσέλ Προυστ, Χρήστο Νικολόπουλο, Χαρίλαο Τρικούπη, Χένρι Ντέιβιντ Θορό, Αμεντέο Μοντιλιάνι, Πάμπλο Νερούδα, Μπιλ Κόσμπι, Σούζαν Βέγκα, Ιούλιο Καίσαρα, Φερνάντο Πεσόα, Χάρισον Φορντ, Ρότζερ ΜακΓκίν, Μπουεναβεντούρα Ντουρούτι, Ίνγκμαρ Μπέργκμαν, Λίνο Βεντούρα, Ρέμπραντ, Ίαν Κέρτις, Λουκιανό Κηλαηδόνη, Νότη Μαυρουδή, Ζακ Ντεριντά, Τζίντζερ Ρότζερς, Μαίρη Χρονοπούλου, Νίκο Καρούζο, Μίλβα, Ντόναλντ Σάδερλαντ, Γιεβγιένι Γιεφτουνσέκο, υποδιοικητή Μάρκος, Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, Τζόζεφ Κρόνιν, Χέρμπερτ Μαρκούζε, Κάθλιν Τέρνερ, Χαρίλαο Φλωράκη, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Κάρλος Σαντάνα, Περικλή Κοροβέση, Ρόμπιν Γουίλιαμς, Κατ Στήβενς, Έρνεστ Χέμινγουέι, Αλ ντι Μέολα, Τομ Ρόμπινς, Γουίλεμ Νταφόε, Ρέιμοντ Τσάντλερ, Λένα Αλκαίου, Χαϊλέ Σελασιέ, Σιμόν Μπολιβάρ, Αλέξανδρο Δουμά, Οριάνα Φαλάτσι, Ανδρέα Μπάρκουλη, Γκας Βαν Σαντ, Τζένιφερ Λόπεζ, Ζέλντα Φιτζέραλντ, Ερνστ Μπλοχ, Γκάμπριελ Γκαρσία Μάρκες, Τζώρτζ Μπέρναρντ Σω, Καρλ Γιουνγκ, Άλντους Χάξλεϋ, Mick Jagger, Μπλέικ Έντουαρντς, Στάνλεϊ Κιούμπρικ, Σάντρα Μπούλοκ, Παύλο Σιδηρόπουλο, Αφροδίτη Μάνου, Εμμανουήλ Ροΐδη, Ρικ Ράιτ, Λούντβιχ Φόιερμπαχ, Καρλ Πόππερ, Ρασπούτιν, Μπενίτο Μουσολίνι, Μίκη Θεοδωράκη, Μίλτο Σαχτούρη, Κέιτ Μπους, Έμιλι Μπροντέ, Χένρι Μουρ, Πολ Άνκα, Άρνολντ Σβατσενέγκερ, Ζαν Ρενό, Άννα Παναγιωτοπούλου, Λουί ντε Φινές, Πρίμο Λέβι, Τζεραλντίν Τσάπλιν, Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, Μιλτιάδη Πασχαλίδη.
- Πήρε στο μεγάλο ταξίδι τους Χουάν Περόν, Λάμπρο Κωνσταντάρα, Μιχαήλ Μπακούνιν, Γουόλτερ Ματάου, Νοστράδαμο, Έρνεστ Χέμινγουέι, Ζαν Ζακ Ρουσό, Μάρλον Μπράντο, Μπράιαν Τζόουνς, Τζιμ Μόρισον, Μαρία Κιουρί, Άστορ Πιατσόλα, Τέλλο Άγρα, Μπάρι Γουάιτ, Βαλτερ Γκροπιους, Γουίλιαμ Φόκνερ, Τόμας Μορ, Γκι ντε Μοπασάν, Αζίζ Νεσίν, Χοακίν Ροδρίγο, Λούις Άρμστρονγκ, Δημήτρη Βικέλα, Ροντ Στάιγκερ, Λόρενς Ολίβιε, Τζορτζ Γκέρσουιν, Πέερ Λάγκερκβιστ, Έρασμο, Ζαν Πολ Μαρά, Κώστα Ουράνη, Κομπάι Σεγκούντο, Μπίλι δε κιντ, Άντον Τσέχοφ, Γεώργιο Αβέρωφ, Τζιάνι Βερσάτσε, Μπίλι Χολιντέι, Χέρμπερτ Φον Κάραγιαν, Ζωή Καρέλλη, Χάινριχ Μπελ, Μαίρη Αρώνη, Τζον Κόλτρεϊν, Πετράρχη, Φλέρυ Νταντωνάκη, Μικελάντζελο Μερίζι Ντα Καραβάτζιο, Στρατή Μυριβήλη, Γιάννη Τσαρούχη, Μπρους Λι, Κώστα Καρυωτάκη, Ερρίκο Μαλατέστα, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Γιάννη Αργύρη, Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, Πίτερ Σέλερς, Αργύρη Εφταλιώτη, Κώστα Παρθένη, Αλίκη Γεωργούλη, Τζον Σλέσινγκερ, Εβίτα Περόν, Νικόλαο Πλαστήρα, Τώνια Μαρκετάκη, Ροβεσπιέρο, Τζένη Καρέζη, Τζακ Λεμον, Μπομπ Χόουπ, Αντόνιο Βιβάλντι, Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, Σιρανό ντε Μπερζεράκ, Τζέιν Όστιν, Ρένα Βλαχοπούλου, Λουίς Μπουνιουέλ, Ντέιβιντ Νίβεν, Ρόμπερτ Σούμαν, Βίνσεντ βαν Γκονγκ, Μάρεϊ Μπούκτσιν, Ντενί Ντιντερό, Φίλιππο Β΄, Νικόλαο Σκουφά, Φραντς Λιστ, Ίωνα Δραγούμη, Αντουάν Ντε Σεν Εξιπερί, Ιγνάτιο Λογιόλα.
- Τον Ιούλιο –μεταξύ πολλών άλλων- συστάθηκαν τα στρατοδικεία του εμφυλίου, ξέσπασε η γαλλική επανάσταση, άρχισε ο ισπανικός εμφύλιος, συστάθηκαν το Δ.Ν.Τ. και η Παγκόσμια Τράπεζα, ο Ανδρέας Παπανδρέου υπέγραψε δήλωση μετανοίας, έγινε το σχίσμα των Εκκλησιών, πρωτοκυκλοφόρησαν οι εφημερίδες «Μακεδονία» και «Ελευθεροτυπία».
