Τα χρόνια έφεραν κάποια πτώση, τα αλμανάκ έκλεψαν ένα κομμάτι της δόξας του, αλλά ο καζαμίας κατορθώνει ακόμη να κερδίζει μια περίοπτη θέση στα πρωτοχρονιάτικα ράφια των βιβλιοπωλείων, στις προθήκες των περιπτέρων και στους πάγκους των ψιλικατζίδικων.
Ο πρώτος καζαμίας εμφανίζεται το 1763 «εις την Φαβεντίαν της Ιταλίας», μας λέει το Μέγα Λεξικό του Ηλίου. Από τότε το εξώφυλλό του κοσμεί ο μάγος Giovanni Pietro Casamia, πρόσωπο φανταστικό που όμως αποκτά ρεαλιστικά χαρακτηριστικά για να πουλήσει περισσότερο. Ο μύθος λέει ότι είναι Ενετός προφήτης κι αστρονόμος του μεσαίωνα, φορά ένα πανύψηλο κωνικό καπέλο κι ακατάπαυστα κοιτά από το τηλεσκόπιό του τα αστέρια, διαβάζοντας τα μελλούμενα. Από τον 19ο αιώνα, με πλήρες οπλοστάσιο προφητειών αλλά και τη γοητευτική ψευτο-επιστημοσύνη των… καπάτσων μελλοντολόγων, ο καζαμίας εισβάλλει στην Ελλάδα. Οι εκδόσεις του περιλαμβάνουν μηνολόγιο, εορτολόγιο, αόριστες προφητείες… κοσμοϊστορικών μελλούμενων, προβλέψεις καιρού για κάθε τέταρτο της σελήνης, τερατολογίες, αλλά και «συμβουλές δια τον κηπουρό και τον αγρότη». Επίσης, οδηγίες προς κτηνοτρόφους, συνταγές μαγειρικής, ήθη κι έθιμα, εγκυκλοπαιδικά, οδηγίες για αφαίρεση λεκέδων, ανέκδοτα και σύντομο ονειροκρίτη. Ένα πλήρες ημερολόγιο με λίγο απ’ όλα, που εξασφαλίζει υψηλές πωλήσεις κρατώντας προσιτή τιμή, χάρη στο φτηνό χαρτί και τις ελάχιστες εικόνες. Η επιτυχία των εκδόσεών του είναι τόση ώστε η λέξη «καζαμίας» εισέρχεται στα λεξικά, υποδηλώνοντας όχι μόνο τη συγκεκριμένη έκδοση, αλλά και τον φαντασιόπληκτο.
Τηρώντας την παράδοση λοιπόν, παρουσιάζουμε τον δικό μας καζαμία. Καλή διασκέδαση.
Ιανουάριος
Με… περιπετειώδη τρόπο ξεκινά για την Ξάνθη η νέα χρονιά, καθώς απειλείται σύρραξη μεταξύ δύο οικογενειών που ερίζουν για το ποιο παιδί γεννήθηκε πρώτο! Γεγονός είναι ότι είκοσι λεπτά μετά την είσοδο του νέου έτους, γεννήθηκαν δύο παιδιά (ένα αγόρι κι ένα κορίτσι). Οι ελαφρά τραυματισμένοι από τους διαπληκτισμούς μεταξύ των οικογενειών, παραπέμπονται για τις πρώτες βοήθειες στο νοσοκομείο Καβάλας, ελλείψει προσωπικού σ’ αυτό της Ξάνθης…
Τα παραπάνω διαδέχεται ένα ακόμη πιο θλιβερό συμβάν, καθώς η αγορά της πόλης αφήνει την τελευταία πνοή της μετά από μακρά μάχη με την επάρατη νόσο της αφραγκίας, που την είχε καθηλώσει. Οι διαγνώσεις των επιστημόνων διίστανται, καθώς στο πιστοποιητικό θανάτου ο ένας φορέας αποδίδει το μοιραίο στη μη λειτουργία των Κ.Ε.Λ.Α.Υ.Ε., ενώ ο άλλος στη λειτουργία τους… Πάντως, σε ερώτηση άγνωστου δημοσιογράφου της πόλης πριν από τις γιορτές, οι Ξανθιώτες παράγοντες δήλωναν για άλλη μια φορά ενθουσιασμένοι από τις μονίμως «περσινές τιμές» της τοπικής αγοράς.
Στην παραδοσιακή λύση της μαμής προσανατολίζεται το Γενικό Νοσοκομείο Ξάνθης, μετά τις καταγεγραμμένες και αυξανόμενες ελλείψεις προσωπικού με αιχμή την μαιευτική κλινική. «Κανένα πρόβλημα, όλα βαίνουν καλώς και είναι υπό έλεγχο» δηλώνει ο διοικητής του, ενώ τα νοσήλια για τον τοκετό απαιτούν πλέον και την προσημείωση ακινήτου μετά από σχετική υπουργική διάταξη.
Φεβρουάριος
Στην ετήσια έκθεση του State Department για την τρομοκρατία, γίνεται επιτέλους μνεία στην Γενική Γραμματεία πολιτικής Προστασίας που μόνο πέρυσι εξέδωσε τριάντα τρομοκρατικές προκηρύξεις με τίτλο «δελτία επικίνδυνων/ακραίων καιρικών φαινομένων».
Διαρροές στον κεντρικό τύπο κάνουν λόγο για πρόθεση καταβολής της επιδότησης 12% (συγκεκριμένα για τη δεύτερη δόση του 1947), κατόπιν ανωρίμου σκέψεως κυβερνητικών στελεχών. Την εξηκοστή ένατη ευχαριστήρια επιστολή με τίτλο «ο λόγος σου με χόρτασε» για την αδιόρατη σκέψη, αποστέλλουν Ξανθιώτες παράγοντες του επιχειρείν και του επιχαίρειν.
Επεκτείνεται η σύσταση… γενόσημων συλλόγων στην Ξάνθη, με αποτέλεσμα να υπάρχει τουλάχιστον ένας ακόμη για κάθε γνωστό σύλλογο της πόλης! Με δεδομένη και τη λειτουργία των συλλόγων στο… ρελαντί, η πόλη φτάνει να αριθμεί στα μέσα του μήνα περί τους εξακόσιους συλλόγους! Το Ε.Β.Ε. ζητά να τεθεί υποψηφιότητα για τα ρεκόρ Guinness, πρόταση που εγείρει νέο κύκλο αντεγκλήσεων μεταξύ παραγωγικών και μη φορέων και προσώπων.
Τις τελευταίες μέρες του μήνα κλείνουν οριστικά και τα ελάχιστα εναπομείναντα σημεία διέλευσης πεζών σε διάφορες οδούς και πλατείες της πόλης. «Τώρα με το κρύο δεν υπάρχει σπουδαίο πρόβλημα, αφού ελάχιστοι κυκλοφορούν» δηλώνει ο δήμαρχος, παραπέμποντας το θέμα σε επανεξέταση μετά το Πάσχα. Ωστόσο, διαψεύδει τις φήμες που θέλουν να παραδίνονται στην αγία Αγορά (μεγάλοι οι χάροι της) και τμήματα αυλών και εισόδων πολυκατοικιών.
Μάρτιος
Μεγάλη επιτυχία για την Αστυνομική Διεύθυνση Ξάνθης, που κατορθώνει να εξαρθρώσει σπείρα πολιτιστικών συλλόγων. Συγκεκριμένα, συλλαμβάνονται τα προεδρεία τεσσάρων συλλόγων που λειτουργούσαν εκτός περιόδου των Θρακικών Λαογραφικών Εορτών και των Γιορτών Παλιάς Πόλης. Το πρωτοφανές περιστατικό συνταράσσει την τοπική κοινωνία, ενώ την ίδια ώρα διατάσσεται Ε.Δ.Ε. σε βάρος αστυνομικού που θέλησε να κάνει έλεγχο σε κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος το τριήμερο της αποκριάς.
Η κακοκαιρία του Μαρτίου φέρνει σε απόγνωση τους Ξανθιώτες. Ο δήμος παραχωρεί την περιοχή γύρω από Κ.Ε.Π., το οποίο άλλωστε από τον Νοέμβριο θερμαίνει τρία οικοδομικά τετράγωνα με τα «φουλαριστά» κλιματιστικά του.
Σε μία επίδειξη ισχύος και υποδειγματικής λειτουργίας, το ΙνΚα Ξάνθης εκδίδει τη δεύτερη ανακοίνωσή του μέσα σε ένα έτος, τη φορά αυτή με οδηγίες για την αγορά χαρταετού.
Δημοτικός σύμβουλος της ελάσσονος αντιπολίτευσης ανακηρύσσεται dealer της χρονιάς και βραβεύεται από το Ε.Β.Ε. και τον Εμπορικό Σύλλογο Ξάνθης, έχοντας καταφέρει να διαθέτει σε μόνιμη βάση τον αυτοαποκαλούμενο «Ριζοσπάστη» σε δέκα μέλη του δημοτικού συμβουλίου.
Απρίλιος
Σε περσινές τιμές κυμαίνονται και φέτος τα αμνοερίφια, ενώ αρχές και ελεγκτικές υπηρεσίες σε περιπάτους τους, διαπιστώνουν επάρκεια στην αγορά. Ως συνήθως, το πρόβλημα εντοπίζεται στις «τσιμπημένες» τιμές των οπωροκηπευτικών. Μετά την περσινή αιτία που ήταν η κακοκαιρία, φέτος η καλοκαιρία είναι αυτή που παίζει πρωταρχικό ρόλο σύμφωνα με τους γνωρίζοντες.
Οι αρχές δεσμεύουν τεράστιες παρτίδες λαθρομεταναστών αιγοπροβάτων στην είσοδο του Αγίου Κωνσταντίνου, στην οποία –λόγω των ημερών- έχει τοποθετηθεί ισχυρή αστυνομική δύναμη απαρτιζόμενοι από δύο φρουρούς.
Την αθέτηση της υπόσχεσης του προηγούμενου εκτελούντος χρέη πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου «κάθε σπίτι και ένας εργαζόμενος», καταγγέλλουν ευσυνείδητοι πολίτες στην τηλεφωνική γραμμή που έχει συσταθεί γι’ αυτό τον λόγο. Συλλαμβάνονται εκατοντάδες οικογένειες που διατηρούσαν ακόμη και σήμερα δύο ή και τρεις (οι πολυμελείς) εργαζόμενους! Μετά την παιδική εργασία, σε κακούργημα μετατρέπεται και η απασχόληση ενηλίκων πέραν του τετραώρου. Εξονυχιστικοί είναι οι έλεγχοι της Επιθεώρησης Εργασίας, ενώ συστήνεται και το Σ.Κ.Α.Σ.Ε. (Σώμα Καταπολέμησης Απασχόλησης – Συστηματικής Εργασίας).
Μάιος
Ο μήνας των γαϊδουριών ξεκινά με μία ακόμη εμπαθή δήλωση Πάγκαλου: «Οι προσπάθειες αδυνατίσματος μετά το Πάσχα και πριν από το καλοκαίρι πρέπει να παταχθούν άπαξ δια παντός» λέει.
Τον ίδιο μήνα η Ξάνθη απευθύνει το ύστατο χαίρε σε άλλα είκοσι εμπορικά καταστήματα, ενώ ο εκλογικός πυρετός μονοπωλεί το ένδεια φέρον ενδιαφέρον. Μετά τη γνωστή διανομή τραπεζογραμματίων εντός φακέλων, οι εκλογές γίνονται μια βροχερή Κυριακή, φέρνοντας στο νου των παλαιότερων τη γνωστή παροιμία «στον καταραμένο τόπο τον Μάη μήνα βρέχει». Οι κάλπες (που στην αρχαιότητα χρησίμευαν ως τεφροδόχοι, κάτι που συνεχίζεται και στις μέρες μας) αναδεικνύουν νέο δήμαρχο τον Δημήτρη Μπένη, που στην πρώτη ομιλία του εξαγγέλλει την αναμόρφωση όλων των πλατειών της πόλης με πρότυπο την κεντρική. Μαζικές μεταναστεύσεις Ξανθιωτών παρατηρούνται από την επόμενη μέρα.
Η πρωτοποριακή χωροθέτηση των περιπτέρων στην Ξάνθη συνεχίζεται. Ένα περίπτερο εξήντα τετραγωνικών μέτρων εμφανίζεται στην κεντρική πλατεία και ένα περίπτερο γκαρσονιέρα 45 τετραγωνικών στην πλατεία Ελευθερίας, ενώ τα υπάρχοντα περίπτερα, εκτός από τα πεζοδρόμια καταργούν και τμήματα των κεντρικών οδών της πόλης.
Ο Ιβάν Σαββίδης ανακοινώνει ότι η ΣΕΚΑΠ θα παράγει πλέον μόνο ηλεκτρονικά τσιγάρα.
Ιούνιος
Πένθος στην Ξάνθη μετά το κλείσιμο άλλων 87 καταστημάτων, αλλά και τις συνεχείς ανακαινίσεις άλλων 45.
Εκνευρισμένος που δεν τον ρωτά κανένας δημοσιογράφος, ο Αλέξανδρος Κοντός εξηγεί ξαφνικά γιατί δεν έγινε η μονάδα παραγωγής βιοκαυσίμου στην ΕΒΖ.
Το 50% αγγίζει η ανεργία στην Ξάνθη, με αποτέλεσμα όσοι εργάζονται να μπαίνουν σε ειδικό πρόγραμμα προστασίας και παροχή σωματοφυλακής. Σε σχετικό αίτημα του Αστυνομικού Διευθυντή Ξάνθης, ο υπουργός Πολιτείας του Προστάτη (πρώην Προστασίας του Πολίτη) στέλνει προς ενίσχυση της αστυνομικής δύναμης της περιοχής τρεις αστυνομικούς υπαλλήλους ελαφράς υπηρεσίας. Οι αστυνομικοί βγαίνουν στον δρόμο, με αποτέλεσμα οι εξαγριωμένοι πολίτες από τα συνεχή προβλήματα στην κυκλοφορία να κάνουν λόγο για κατάλυση του κράτους. «Όποιος γουστάρει και όποια ώρα θέλει, κλείνει τους δρόμους! Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί», δηλώνει στα τοπικά Μ.Μ.Ε. εξαγριωμένος φορτηγατζής από το Δροσερό.
Ιούλιος
Σε επενδυτές από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα πωλούνται τα λουτρά της Ποταμιάς, που σύντομα μετατρέπονται σε κέντρο παγκόσμιας εμβέλειας. Το ίδιο συμβαίνει και με την παράκτια ζώνη των Αβδήρων που αλλάζει ριζικά όψη και προσελκύει χιλιάδες τουρίστες. Οι κάτοικοι της περιοχής στρέφονται στην τουριστική βιομηχανία με καθυστέρηση σαράντα χρόνων, καθώς δεν μένει αχυρώνας που να μην μετατραπεί σε «rooms to let» και μαγαζί που να μην γίνει greek tavern. Ο νέος δήμαρχος Αβδήρων (το όνομα του οποίου δεν αποκαλύπτουμε) διοργανώνει ημερίδα στην οποία αναγγέλλει την άρση της προοπτικής εκμετάλλευσης της γεωθερμίας.
Το γεγονός επισκιάζεται από την απόφαση μετατροπής γνωστού εργοστασίου-κουφαριού σε μονάδα παραγωγής ειδών be-be, καλαθοπλεκτικής και κιγκαλερίας. Την ίδια ώρα κλείνουν το ένα μετά το άλλο τα ξενοδοχεία της Ξάνθης, ενώ οι πολυπληθείς άνεργοι της πόλης πηγαίνουν ως κολίγοι στον Τόπειρο. Σε συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας και κλιμάκωση του αγώνα κατά της επιστροφής στη φεουδαρχία καλεί το ΠΑΜε με σύνθημα «λαϊκή, ελαφρολαϊκή ή έστω ρεμπέτικη εξουσία τώρα». Η δε Πρωτοβουλία Αντίστασης ενημερώνει καθημερινά τους πολίτες, ενώ συγκαλεί και λαϊκές συνελεύσεις υπό την επιστασία γαλάζιων συνδικαλιστών.
Αύγουστος
«Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις» ως γνωστόν και ως Umberto Eco εθέσπισε. Μοναδικό συμβάν το ότι μονάδες της ΕΜΑΚ αναζητούν σε δύσβατες περιοχές της ορεινής ζώνης όπου κρύβεται, γνωστό αυτοδιοικητικό του κάμπου.
Σεπτέμβριος
Χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα –όπως κάθε χρόνο- ανοίγουν τα σχολεία της Ξάνθης. Ο περιφερειακός διευθυντής εκπαίδευσης δηλώνει ότι «το υπουργείο απέστειλε έγκαιρα τις φωτοτυπίες» και εξαίρει τη συνεργασία με τον άγιο Βασίλη που και φέτος θα φέρει τα βιβλία.
Πολλαπλασιάζονται οι αγέλες ων αδέσποτων, με αποτέλεσμα η πλατεία Ελευθερίας και το Νησάκι να μετατραπούν σε θεματικά πάρκα. Μετά τα αλλεπάλληλα ατυχή συμβάντα και την αδυναμία αντιμετώπισης της κατάστασης από τον μοναδικό υπάλληλο (που το καλοκαίρι έλειπε με δίμηνη άδεια), απαγορεύεται η διέλευση πεζών και δικύκλων.
Στα πρότυπα του χωριού Ωραίον που είναι το μοναδικό που για ανεξήγητους λόγους γράφεται απ’ όλους στην καθαρεύουσα και με «ν», κάτοικοι άλλων χωριών ζητούν να ισχύσει το ίδιο παντού. Έτσι, έχουμε πλέον το Σέλινον, το Κουτσόν, το Εύμοιρον, το Εύλαλον. Επίσης και στο ίδιο πνεύμα, τα Πηγάδια λέγονται πλέον Φρεάτια, ο Γέρακας Ιέραξ, η Λευκόπετρα Λευκόλιθος, ο Πετεινός Αλέκτωρ και η Μέδουσα Cotylorhiza Tuberculata.
Οκτώβριος
Μετά τις καφετέριες της πόλης, ομοιόμορφα γίνονται πλέον εστιατόρια, ταβέρνες, ψησταριές, καφενεία, καθώς και οπωροπωλεία, mini markets και ψιλικατζίδικα. Καθιερώνεται η ομοιόμορφη στολή εργασίας των υπαλλήλων, ενώ και οι πελάτες υποχρεούνται να φορούν συγκεκριμένη ενδυμασία. Σε «γεύμα εργασίας» προς τα Μ.Μ.Ε., ο αρμόδιος αντιδήμαρχος παραθέτει τα στοιχεία του επιτυχημένου πιλοτικού προγράμματος και εξηγεί τα πλεονεκτήματα της ομοιομορφίας και της ευταξίας.
«Είναι ντροπή στην εποχή του κυβερνοχώρου, η Ξάνθη να έχει μόνο Σέλερον και όχι Πέντιουμ» λέει γνωστός πολιτικός και συχνός επισκέπτης της πόλης. Και προαναγγέλλει ότι θα καταργηθεί το Άβατο, θα μετονομαστεί ο Παλαιός Ζυγός σε Μονό, θ’ αφοπλιστούν οι Τοξότες και θα δημιουργηθεί ορνιθοτροφική μονάδα στον Πετεινό.
Μεγάλη έρευνα για την 28η Οκτωβρίου αποκαλύπτει ότι όχι μόνο οι μαθητές, αλλά και οι γονείς αγνοούν τα ιστορικά γεγονότα. Κανείς δεν γνώριζε ότι πρόκειται για μοναδική γιορτή ανά την υφήλιο, που αφορά κήρυξη πολέμου (και μάλιστα από την πλευρά των αμυνόμενων).
Στα τρία ευρώ φτάνει το αντίτιμο των διοδίων στον Ίασμο. Η Κίνηση Ενεργών Πολιτών Ξάνθης εγκαταλείπει την μεσιτεία της κίνησης «χωρίς μεσάζοντες» και διοργανώνει happenings με σύνθημα «μονωδία: άνοιγμα των διοδίων, άνοιγμα του τριωδίου, κλείσιμο των τετραδίων», παρουσία και μελών του κινήματος «then… πληρώνω».
Νοέμβριος
Στη Φ.Ε.Ξ., στον οργανισμό του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και στη Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης αναθέτει τη διοργάνωση του φετινού «Χατζιδάκειου» φεστιβάλ ο δήμος Ξάνθης. Οι γνωστές και επαναλαμβανόμενες κάθε χρόνο εκδηλώσεις γίνονται φέτος με σύνθημα «χαζοί, τα φάγαμε! Λεφτά δεν υπάρχουν». «Λεφτά υπάρχουν μόνο για τα ξέκωλα του καρναβαλιού» δηλώνει σε μια έκρηξη οργής γνωστός πολιτιστικός παράγοντας, δήλωση που επισύρει την μήνη του τοπικού Μετώπου Μαζικής Εξημέρωσης (Μ.Μ.Ε.).
Συστήνεται και πάλι η χαβαλεδιάρικη παρέα των αγανακτισμένων με το όνομα «θύματα της ανίας», που σε συμβολική εκδήλωση καίει καναπέδες στην κεντρική πλατεία. Το ραντεβού είναι καθημερινά στο ίδιο σημείο, όμως το στήσιμο και ο ψυχρός καιρός αναγκάζουν τους διοργανωτές να επιστρέψουν στην παρακολούθηση των τουρκικών σίριαλ. Την ίδια ώρα η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης αγγίζει το ενάμισι ευρώ, τα τιμολόγια της Δ.Ε.Η. παραμένουν στα ύψη, κλιμάκια των Κ.Ε.Λ.Α.Υ.Ε. μπλοκάρουν την αγορά καυσόξυλων από τη Βουλγαρία και οι πολίτες αναγκάζονται να στραφούν στην παραδοσιακή κουβέρτα και στο ντύσιμο των Εσκιμώων για να αντιμετωπίσουν τον επερχόμενο χειμώνα.
Δεκέμβριος
Σε Μπάνσκο και Παμπόροβο περνούν τις γιορτές των Χριστουγέννων παράγοντες της αγοράς, στελέχη του δήμου και πολλοί άλλοι Ξανθιώτες. Γνωστός επιχειρηματίας της πόλης κατηγορείται ότι μεταφέρει αεροπορικώς για το κατάστημά του τυροκαφτερή και τζατζίκι από τυροκομεία και γαλακτοκομικές μονάδες της νότιας Βουλγαρίας.
Στην τελευταία κατοικία του οδηγείται και το παλιό ρολόι μετά την αντικατάστασή του από ψηφιακό, στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού της πλατείας Δημοκρατίας και της κατασκευής του υπόγειου parking, που ξεκινά από κάτω της και φτάνει ως το πρώην Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο που εδώ και καιρό είναι πια παιδική χαρά. Ο νέος δήμαρχος εξαγγέλλει την αρχή των εργασιών του μετρό, ενώ την ίδια ώρα απευθύνεται το ύστατο χαίρε σε άλλες 37 επιχειρήσεις.
Ηκυβέρνηση ανακοινώνει την πρόθεσή της να φορολογήσει τα κάλαντα, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν τα νέα Δεκεμβριανά. Τα οποία τελειώνουν με εξάρθρωση των τρομοκρατικών οργανώσεων «Σέχτα Καλαντιστών» και «Συνωμοσία των Πυρήνων της Πρωτοχρονιάς», μετά από αποτυπώματα που βρέθηκαν σε παιδότοπο-γιάφκα στο κέντρο της Αθήνας.
Συνεχίζοντας την πολιτική λιτότητας, ο δήμος Ξάνθης μετατρέπει σε καυσόξυλα και διανέμει σε δημότες τους κέδρους Ιμαλαΐων, στολίζοντας μια ζαρντινιέρα με τσάι του βουνού στην κεντρική πλατεία. Και του χρόνου βαλεριάνα, για να κουλάρουμε…
