Ξεκινά την Παρασκευή 14 Μαρτίου το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης «Εικόνες του 21ου αιώνα», με την πόλη να υποδέχεται τις ταινίες, τους δημιουργούς και το κοινό, σε μια κινηματογραφική γιορτή που θα διαρκέσει έως την Κυριακή 23 Μαρτίου.
Η ταινία έναρξης του φετινού φεστιβάλ, που θα προβληθεί στο Ολύμπιον ονομάζεται «Λινάρ» και την έχει σκηνοθετήσει η Νάστια Ταράσοβα από τη Ρωσία. Πρόκειται για μια ανθρώπινη, συγκινητική ιστορία με πρωταγωνιστή τον Λινάρ, ένα αγόρι που ταξιδεύει από τη πατρίδα του τη Ρωσία μέχρι την Ιταλία για να υποβληθεί σε εγχείριση μεταμόσχευσης καρδιάς. Με ιδιαίτερη ευαισθησία η σκηνοθέτιδα εστιάζει στην περιπέτεια του Λινάρ αλλά και στο θάρρος του, ώστε να είναι αυτός ο οποίος δίνει κουράγιο στους ανθρώπους που στέκονται στο πλευρό του.
Παράλληλα το Σάββατο 15/3, εγκαινιάζεται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ η έκθεση φωτογραφίας «Ενρί Τσανάι: Στην κόψη του κάδρου». Αφοπλιστικές ανθρώπινες ιστορίες περνούν μπροστά από τον φωτογραφικό φακό του Τσανάι, σχηματίζοντας μια όψη του σύγχρονου κόσμου που κινείται ανάμεσα στο περιθώριο και τον καθημερινό αγώνα για επιβίωση. Η έκθεση θα πραγματοποιηθεί, στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, με την υποστήριξη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.
Ελληνικά ντοκιμαντέρ
Εξήντα ελληνικά ντοκιμαντέρ θα προβληθούν τόσο στο διεθνές πρόγραμμα όσο και στο ελληνικό πανόραμα του 16ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Οι ταινίες αυτές συνθέτουν ένα γοητευτικό μωσαϊκό της ανθρώπινης πραγματικότητας και πραγματεύονται μια σειρά από επίκαιρα κοινωνικά ζητήματα. Θα δούμε σύγχρονες εικόνες της κρίσης διαδρομές στην Ιστορία, τη μνήμη και την πολιτική, αλλά και ταινίες με έμφαση στην καλλιτεχνική δημιουργία και σε πορτρέτα ξεχωριστών ανθρώπων. Αυτοί οι άξονες επάνω στις οποίες κινούνται οι θεματικές που κυριαρχούν στα ελληνικά ντοκιμαντέρ. Αναλυτικά, όσον αφορά τις ελληνικές ταινίες-ντοκιμαντέρ, κατά κατηγορίες, δημοσιεύουμε ό,τι μας έστειλε το γραφείο τύπου του φεστιβάλ.
Πολιτική
Το ντοκιμαντέρ Η νονά του Στέλιου Κούλογλου ανιχνεύει τη διαδρομή της καγκελάριου Άνγκελα Μέρκελ, ενώ η ταινία Στο νήμα των Έμιλυς Γιαννούκου και Αλέξανδρου Παπανικολάου ακολουθεί τον Αλέξη Τσίπρα κατά την προεκλογική περίοδο. Στο Καιρός για ήρωες της Καλλιόπης Λεγάκη και του Άγγελου Κοβότσου, ο Ροβήρος Μανθούλης αποκαλύπτει τον έλληνα δημοσιογράφο Ηλία Δημητρακόπουλο, άνθρωπο-κλειδί στο σκάνδαλο Watergate. Το 128 Κερατέα: Μια πραγματική ιστορία των Γρηγόρη Οικονομίδη και Βάιου Σύρρου καταγράφει το οδοιπορικό της εξέγερσης των κατοίκων της Κερατέας ενάντια στη δημιουργία ΧΥΤΑ στην περιοχή, ενώ το ΣΤαγώνες της Νέλλης Ψαρρού εστιάζει στην υπόθεση της ιδιωτικοποίησης του νερού στη Θεσσαλονίκη. Τέλος, στο Yusef’s Song του Κώστα Πλιάκου, με οδηγό έναν ράπερ, παρακολουθούμε τη ζωή στη Λιβύη μετά την πτώση του καθεστώτος του Καντάφι.
Κρίση
Ο Γιώργος Αυγερόπουλος καταγράφει τα γεγονότα που ακολούθησαν μετά το κλείσιμο της ΕΡΤ, στο ντοκιμαντέρ του Το χαμένο σήμα της δημοκρατίας. Μια πιο αισιόδοξη προσέγγιση της κρίσης αποτυπώνουν τα ντοκιμαντέρ Ο άλλος άνθρωπος του Στάθη Γαλαζούλα, Κοινωνικό Ωδείο/Notes της Θέκλας Μαλάμου και της Αλεξάνδρας Σαλίμπα, Gr. Work In Progress της Έλενας Ζερβοπούλου και Point of no return της Αλκμήνης Μπούρα. Η Κατερίνα Πατρώνη παρουσιάζει εναλλακτικές μορφές καλλιτεχνικής δημιουργίας στο Η τέχνη της κρίσης, η περίπτωση του θεάτρου. Καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που ζουν στη σημερινή Ελλάδα αναδεικνύονται μέσα από τα ντοκιμαντέρ Στο φαρμακείο της Μύρνας Τσάπα και Polka in Athens της Κατερίνας – Μάρθας Κλαρκ.
Ανθρώπινα δικαιώματα
Τα δικαιώματα των γυναικών βρίσκονται στο επίκεντρο τριών ελληνικών ντοκιμαντέρ: Το Παίζοντας με τη φωτιά της Αννέτας Παπαθανασίου φέρνει στο φως τη βαρβαρότητα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες ηθοποιοί στο Αφγανιστάν, το Kismet της Νίνας Μαρίας Πασχαλίδου αποκαλύπτει την απρόσμενη επίδραση που έχουν τα τούρκικα σίριαλ στη γυναικεία χειραφέτηση στις αραβικές χώρες, ενώ το Bref της Χριστίνας Πιτούλη ερευνά το θέμα της κλειτοριδεκτομής μέσω μαρτυριών από την αφρικανική κοινότητα στην Ισπανία.
Μετανάστευση
Εικόνες της μετανάστευσης δίνουν οι ταινίες Ηλιόσποροι του Αντώνη Τολάκη, με επίκεντρο παιδιά μετανάστες στο κέντρο της Αθήνας, και Τα όνειρα της δημοκρατίας του Μορτέζα Τζαφαρί, με ήρωες μια ομάδα ιρανών μεταναστών στη Θεσσαλονίκη.
Οικολογία
Η περιβαλλοντική συνείδηση αποτελεί τον κεντρικό άξονα στα ντοκιμαντέρ Χρυσό δάσος του Στρατή Βογιατζή, για το ορυχείο χρυσού στις Σκουριές Χαλκιδικής και Αλυκές των Ήρας Ντίκα και Γιώργου Σαβόγλου για την παραγωγή αλατιού σε μια αλυκή στη Β. Ελλάδα.
Συγκλονιστικές ανθρώπινες ιστορίες
To ντοκιμαντέρ Relentless του Δημήτρη Στατήρη αποκαλύπτει το συνταρακτικό πορτρέτο ενός μποξέρ που μεγάλωσε σε ένα ζοφερό περιβάλλον στα περίχωρα του Μιλάνου. Σαν από αστυνομικό μυθιστόρημα, το Lost in the Bewilderness της Αλεξάνδρα Άνθονι αφηγείται μια υπόθεση γονικής απαγωγής και των συνταρακτικών συνεπειών της. Την απίστευτη ιστορία ενός Έλληνα που κατατάχθηκε στη Λεγεώνα των Ξένων, πολέμησε στο Βιετνάμ, άλλαξε στρατόπεδο και κατέληξε εθνικός ήρωας των Βιετκόνγκ ξετυλίγει το ντοκιμαντέρ Βιετ Κώστας. Υπηκοότης: ακαθόριστος του Γιάννη Τριτσιμπίδα. Έναν πολυμήχανο, ασυμβίβαστο άνθρωπο που δεν το ‘βαλε ποτέ κάτω παρουσιάζει το Λούης-Επτά φορές να πέφτεις, οκτώ να σηκώνεσαι του Γιώργου Ζέρβα, ενώ στο Βόη ένας αγώνας τυφλών της Ελένης Χρυσομάλλη, πρωταγωνιστεί η αποφασιστικότητα μιας ομάδας τυφλών που παίζουν ποδόσφαιρο.
Η Ιστορία αποκαλύπτεται
Συναισθηματικά φορτισμένο, το ντοκιμαντέρ Καλάβρυτα-Άνθρωποι και σκιές του Ηλία Γιαννακάκη, παραθέτει μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τη σφαγή των Καλαβρύτων. Κινηματογραφικό ενδιαφέρον έχει το ντοκιμαντέρ Στοργή στο λαό του Βασίλη Δούβλη, το οποίο φέρνει στο φως λογοκριμένα καρέ ταινιών που προβλήθηκαν στη διάρκεια της χούντας. Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος και ο Παντελής Βούλγαρης μοιράζονται μεταξύ άλλων τις δικές τους εμπειρίες. Η ιστορία του πρώτου ηλεκτρικού αυτοκινήτου πόλης που παράχθηκε από τον Γουλανδρή στη Σύρο περνά μέσα από το Ανάμεσα σε δυο νησιά του Μιχάλη Σταυρόπουλου, ενώ τα Γιάννενα του στοχασμού και των θρύλων των Πάνου Κυπαρρίση και Φάνη Δούσκου καταγράφουν την ιστορική και καλλιτεχνική διαδρομή της πόλης.
Τέχνη
Ο αγώνας και οι αγωνίες των νέων ηθοποιών ξεδιπλώνονται στο ντοκιμαντέρ Ηθοποιοί: Ημερολόγιο σπουδής του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου, ενώ στη Μήδεια… Κρείσσων των εμών βουλευμάτων ο Νίκος Γραμματικός στοχάζεται πάνω στο μύθο της Μήδειας. Καλλιτεχνικές αναζητήσεις, καθημερινές ανθρώπινες ιστορίες, εικόνες της κρίσης θέατρο και διάδραση κυριαρχούν στα ντοκιμαντέρ Should I Stay or Should I go? (Να μείνω ή να φύγω;) του Μενέλαου Καραμαγγιώλη, Δεύτερο τέλος του Νίκου Λυγγούρη, Dokime του Γιώργου Κραββαρίτη, Οδοιπορικό στους Δελφούς της Αποστολίας Παπαϊωάννου και Σχετικά με το τέλος του κόσμου του Γιάννη Μισσουρίδη.
Στα χνάρια του Τζέιμς Τζόις κινείται η Βουβούλα Σκούρα στο The Red Bank. James Joyce: Τα τετράδια του, των ελληνικών, ένας ηθοποιός από την Αναπαράσταση του Θόδωρου Αγγελόπουλου θυμάται στη Θηλειά του Βασίλη Λουλέ, ένα εικαστικό χωριό στήνεται με την καθοδήγηση του γλύπτη Θ. Παπαγιάννη στο Θεόδωρος Παπαγιάννης: επιστροφή στο Ελληνικό του Παναγιώτη Κράββαρη, ενώ στο Unplugged ο Τζώρτζης Γρηγοράκης μας ταξιδεύει στο μουσικό φεστιβάλ του Zermatt των Άλπεων.
Καλλιτεχνικά πορτρέτα
Το πορτρέτο του διακεκριμένου έλληνα ζωγράφου Π. Τέτση σκιαγραφεί το ντοκιμαντέρ Παναγιώτης Τέτσης «Παίζοντας με τα χρώματα» του Γιάννη Βαμβακά, η Αιμιλία Μηλού ακολουθεί στην καθημερινότητά του τον ζωγράφο Άντη Ιωαννίδη στο Να ταΐσω τους μέρμυγκες, το ΑΡΙΚΑ.Α του Μένιου Καραγιάννη παρουσιάζει την ιδιαίτερη προσωπικότητα του ζωγράφου Δημήτρη Ανδριανόπουλου, ενώ το Ες αύριον τα σπουδαία- πορτρέτα του αύριο: Η φαντασμαγορία της ήττας της Αναστασίας Χριστοφορίδου συστήνει τον εικαστικό καλλιτέχνη Γιώργο Τζινούδη από τη Θεσσαλονίκη. Διαφορετικές προσωπικότητες από όλα τα φάσματα της τέχνης αναδεικνύονται στα ντοκιμαντέρ: Οπτική γωνία: Mythogenesis του Νίκου Πανουτσόπουλου, Οπτική γωνία: Το Χρώμα του Σταύρου Ψυλλάκη, Genevieve Clancy, στιγμές ζωής της Ηρώς Σιαφλιάκη, Ακριβέ μας Νίκο του Αλέξη Κλεάνθους, Ες αύριον τα σπουδαία – πορτρέτα του αύριο: Κρίτων ο ακροβάτης του Γρηγόρη Βανταρινού, Stairway To Titika του Παύλου Κοσμίδη και Το Κενό. Η μουσική περίπτωση της Κατερίνας Πετράκου του Δημήτρη Παπούλια.
Όψεις της Ελλάδας
Ξεχωριστές εικόνες της Ελλάδας απαθανατίζουν πολλά από τα ντοκιμαντέρ του 16ου ΦΝΘ: Ένα πανηγύρι με διονυσιακά στοιχεία -Τα δολάρια του αγίου της Αύρας Γεωργίου -, το πρώτο ροκ μπαρ στο Βόλο -10.000 νύχτες του Κώστα Ανέστη-, η ιστορία των θερινών κινηματογράφων -2013 θερινά σινεμά στην Αθήνα της Μαγδαληνής Ρεμούνδου-, η καθημερινότητα ενός πρωταθλητή μποξ στην Ελλάδα -Μποξέρ του Γιώργου Παντελεάκη-, γνωστές προσωπικότητες του εξωτερικού (Βικτόρια Χίσλοπ, Ρος Ντέιλι κ.ά.) που ζουν στην Κρήτη -Cretativity του Μανώλη Κριτσωτάκη-, πορτρέτα ανθρώπων που ζουν στην Πάτμο -Η ζωή στη χώρα των συνόρων των Μπάμπη Τσούτσα, Αγκάθα Νταρλάση, Ελένης Λαμπροπούλου, Γιάννη Νικολάου, Μιχαήλ Αρμάν Πογκοσιάν -, καθημερινά στιγμιότυπα στην Ανάφη -Μια αναπνοή στο Αιγαίο του Αποστόλη Ασημακόπουλου- και το προσκύνημα στην Τήνο -Paradise της Λίας Τσάλτα.
επιμέλεια: Στράτος Κερσανίδης (alterthess)